Κυκλική οικονομία: νέος τρόπος ζωής και παραγωγής
Αλλάζουμε τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε και καταναλώνουμε: το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία δείχνει τον δρόμο για μια κλιματικά ουδέτερη και ανταγωνιστική οικονομία υπεύθυνων καταναλωτών.
Στις 11 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία – δομικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, που αποτελεί το νέο θεματολόγιο της Ευρώπης για τη διατηρήσιμη ανάπτυξη. Το νέο σχέδιο δράσης, το οποίο προβλέπει μέτρα για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων, αποσκοπεί να προσαρμόσει την οικονομία μας, ώστε να είναι κατάλληλη για ένα πράσινο μέλλον, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά μας, προστατεύοντας, παράλληλα, το περιβάλλον, και να δώσει νέα δικαιώματα στους καταναλωτές. Το νέο σχέδιο δράσης, το οποίο αξιοποιεί το έργο που έχει επιτελεστεί από το 2015 και μετά, επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και στην παραγωγή προϊόντων για μια κυκλική οικονομία, με σκοπό να εξασφαλίσει ότι οι πόροι που χρησιμοποιούνται παραμένουν στην οικονομία της ΕΕ όσο το δυνατόν περισσότερο. Τόσο το σχέδιο όσο και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στο πλαίσιό του θα αναπτυχθούν με τη στενή συμμετοχή του κόσμου των επιχειρήσεων και της κοινότητας των ενδιαφερόμενων μερών.
Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε τα ακόλουθα: «Για να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα ως το 2050, να διαφυλαχθεί το φυσικό μας περιβάλλον και να ενισχυθεί η οικονομική μας ανταγωνιστικότητα, θα πρέπει η οικονομία μας να λειτουργεί εξ ολοκλήρου κυκλικά. Σήμερα, η οικονομία μας εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό γραμμική, δεδομένου ότι μόνο το 12 % των δευτερογενών υλικών και πόρων επιστρέφουν στην οικονομία. Πολλά προϊόντα χαλάνε πολύ εύκολα, δεν μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν ή να ανακυκλωθούν ή κατασκευάζονται για μία χρήση μόνο. Υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Με το σημερινό σχέδιο δράσης προσπαθούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγονται τα προϊόντα και να ενδυναμώσουμε τους καταναλωτές, ώστε να κάνουν βιώσιμες επιλογές προς όφελος δικό τους και του περιβάλλοντος.»
Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους, δήλωσε τα ακόλουθα: «Έναν πλανήτη έχουμε μόνο, τη Γη, κι ωστόσο το 2050 θα καταναλώνουμε σαν να είχαμε τρεις. Το νέο σχέδιο δράσης θα εντάξει την κυκλικότητα στη ζωή μας και θα επιταχύνει την πράσινη μετάβαση της οικονομίας μας. Προτείνουμε αποφασιστική δράση για να αλλάξουμε τον σημαντικότερο κρίκο της αλυσίδας βιωσιμότητας — τον σχεδιασμό του προϊόντος. Προτείνουμε μελλοντοστρεφείς δράσεις, που θα δημιουργήσουν επιχειρηματικές και εργασιακές ευκαιρίες, θα δώσουν νέα δικαιώματα στους Ευρωπαίους καταναλωτές, θα τιθασεύσουν την καινοτομία και την ψηφιοποίηση και, ακριβώς όπως η φύση, θα εξασφαλίσουν ότι τίποτε δεν πάει χαμένο.»
Η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία έχει ήδη ξεκινήσει, καθώς οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και οι δημόσιες αρχές που βρίσκονται στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία έχουν ήδη ενστερνιστεί το μοντέλο της διατηρήσιμης ανάπτυξης. Η Επιτροπή θα εξασφαλίσει ότι η μετάβαση προς την κυκλική οικονομία παρέχει ευκαιρίες για όλο τον κόσμο και δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο. Το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, που υποβλήθηκε σήμερα ως μέρος της βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, προτείνει μέτρα για τα ακόλουθα:
- Τα βιώσιμα προϊόντα θα πρέπει να γίνουν ο κανόνας στην ΕΕ. Η Επιτροπή θα προτείνει νομοθεσία σχετικά με την πολιτική για τα βιώσιμα προϊόντα, με σκοπό να εξασφαλίσει ότι τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ είναι σχεδιασμένα για να διαρκούν περισσότερο, για να ξαναχρησιμοποιούνται, να επισκευάζονται και να ανακυκλώνονται ευκολότερα και περιέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα ανακυκλωμένα υλικά αντί των πρωτογενών πρώτων υλών. Θα περιοριστούν τα προϊόντα μίας χρήσης, θα αντιμετωπιστεί η πρόωρη αχρήστευση και θα απαγορευτεί η καταστροφή των απούλητων διαρκών αγαθών.
- Ενδυνάμωση των καταναλωτών. Οι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες για θέματα όπως η δυνατότητα επισκευής και η διάρκεια ζωής των προϊόντων, ώστε να μπορούν να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές από περιβαλλοντική άποψη. Οι πολίτες θα κάνουν χρήση πραγματικού «δικαιώματος επισκευής».
- Θα δοθεί έμφαση στους τομείς που χρησιμοποιούν τους περισσότερους πόρους και στους οποίους υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες κυκλικότητας. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει συγκεκριμένες δράσεις σχετικά με τα εξής:
- ηλεκτρονικά και ΤΠΕ – θεσπίζεται «πρωτοβουλία για την κυκλική διαχείριση των ηλεκτρονικών προϊόντων» με σκοπό την παράταση του κύκλου ζωής των προϊόντων και τη βελτίωση της συλλογής και της διαχείρισης των αποβλήτων
- συσσωρευτές και οχήματα – θεσπίζεται νέο κανονιστικό πλαίσιο για τους συσσωρευτές με σκοπό την τόνωση της βιωσιμότητας και την ενίσχυση του δυναμικού κυκλικότητας που έχουν οι συσσωρευτές
- συσκευασίες – προβλέπονται νέες υποχρεωτικές απαιτήσεις σχετικά με το τι επιτρέπεται στην αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της (υπερβολικής) συσκευασίας
- πλαστικά – προβλέπονται νέες υποχρεωτικές απαιτήσεις για ανακυκλωμένο περιεχόμενο, με ιδιαίτερη προσοχή στα μικροπλαστικά, καθώς και στα πλαστικά βιολογικής βάσης και στα βιοαποδομήσιμα πλαστικά
- κλωστοϋφαντουργικά – χαράσσεται νέα στρατηγική της ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, η οποία θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία στον τομέα αυτό και θα δώσει ώθηση στην αγορά της ΕΕ για επαναχρησιμοποίηση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
- κατασκευαστικά έργα και οικοδομές – χαράσσεται συνολική στρατηγική για ένα βιώσιμο δομημένο περιβάλλον, η οποία προάγει τις αρχές της κυκλικότητας για τα κτίρια
- τρόφιμα – νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την επαναχρησιμοποίηση, με σκοπό να αντικατασταθούν οι συσκευασίες μίας χρήσης, καθώς και τα επιτραπέζια σκεύη και μαχαιροπήρουνα μίας χρήσης από επαναχρησιμοποιούμενα προϊόντα στις υπηρεσίες εστίασης
- Λιγότερα απόβλητα. Δίνεται έμφαση δίνεται στην πλήρη αποφυγή των αποβλήτων και στη μετατροπή τους σε δευτερογενείς πόρους υψηλής ποιότητας, που επωφελούνται από την εύρυθμη λειτουργία μιας αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών. Η Επιτροπή θα διερευνήσει το ενδεχόμενο να καθορίσει ένα εναρμονισμένο μοντέλο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων και την επισήμανση. Το σχέδιο δράσης προτείνει επίσης σειρά μέτρων με σκοπό την ελαχιστοποίηση των εξαγωγών αποβλήτων της ΕΕ και την αντιμετώπιση των παράνομων μεταφορών αποβλήτων.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που παρουσίασε η Επιτροπή φον ντερ Λάιεν στις 11 Δεκεμβρίου 2019, ορίζει έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας προς μια κλιματικά ουδέτερη κυκλική οικονομία, στην οποία η οικονομική ανάπτυξη αποσυνδέεται από τη χρήση πόρων. Η κυκλική οικονομία μειώνει την πίεση που ασκείται στους φυσικούς πόρους και αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 και για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Οι μισές από τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και περισσότερο από το 90 % της απώλειας της βιοποικιλότητας και της πίεσης από πλευράς υδάτινων πόρων οφείλονται στην εξόρυξη και επεξεργασία των πόρων.
Η κυκλική οικονομία θα έχει καθαρά θετικά οφέλη τόσο σε όρους ΑΕΠ όσο και σε όρους δημιουργίας θέσεων εργασίας, αφού η εφαρμογή φιλόδοξων μέτρων κυκλικής οικονομίας στην Ευρώπη μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ της ΕΕ κατά επιπλέον 0,5 % ως το 2030, δημιουργώντας περίπου 700 000 νέες θέσεις εργασίας.
Για περισσότερες πληροφορίες
Νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία – Ιστότοπος
Ενημερωτικό δελτίο: Νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία
Νέο υλικό βίντεο για την κυκλική οικονομία: πλαστικά
Νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία για μια καθαρότερη και ανταγωνιστικότερη Ευρώπη
Πρώτο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία – Ιστότοπος
————————————————————————————————————————————————————————————————–
Changing how we produce and consume: New Circular Economy Action Plan, the way to a climate-neutral, competitive economy of empowered consumers
On 11th of March, 2020, the European Commission adopted a new Circular Economy Action Plan – one of the main building blocks of the European Green Deal, Europe’s new agenda for sustainable growth. With measures along the entire life cycle of products, the new Action Plan aims to make our economy fit for a green future, strengthen our competitiveness while protecting the environment and give new rights to consumers. Building on the work done since 2015, the new Plan focuses on the design and production for a circular economy, with the aim to ensure that the resources used are kept in the EU economy for as long as possible. The plan and the initiatives therein will be developed with the close involvement of the business and stakeholder community.
Executive Vice-President for the European Green Deal, Frans Timmermans, said: “To achieve climate-neutrality by 2050, to preserve our natural environment, and to strengthen our economic competitiveness, requires a fully circular economy. Today, our economy is still mostly linear, with only 12% of secondary materials and resources being brought back into the economy. Many products break down too easily, cannot be reused, repaired or recycled, or are made for single use only. There is a huge potential to be exploited both for businesses and consumers. With today’s plan we launch action to transform the way products are made and empower consumers to make sustainable choices for their own benefit and that of the environment.”
Commissioner for the Environment, Oceans and Fisheries, Virginijus Sinkevičius, said: “We only have one Planet Earth, and yet by 2050 we will be consuming as if we had three. The new Plan will make circularity the mainstream in our lives and speed up the green transition of our economy. We offer decisive action to change the top of the sustainability chain – product design. Future-oriented actions will create business and job opportunities, give new rights to European consumers, harness innovation and digitalisation and, just like nature, make sure that nothing is wasted.”
The transition towards a circular economy is already underway, with frontrunner businesses, consumers and public authorities in Europe embracing this sustainable model. The Commission will make sure that the circular economy transition delivers opportunities for all, leaving no one behind. The Circular Economy Action Plan put forward today as part of the EU Industrial Strategy presents measures to:
- Make sustainable products the norm in the EU. The Commission will propose legislation on Sustainable Product Policy, to ensure that products placed on the EU market are designed to last longer, are easier to reuse, repair and recycle, and incorporate as much as possible recycled material instead of primary raw material. Single-use will be restricted, premature obsolescence tackled and the destruction of unsold durable goods banned.
- Empower consumers. Consumers will have access to reliable information on issues such as the reparability and durability of products to help them make environmentally sustainable choices. Consumers will benefit from a true ‘Right to Repair’.
- Focus on the sectors that use the most resources and where the potential for circularity is high. The Commission will launch concrete actions on:
- electronics and ICT – a ‘Circular Electronics Initiative’ to have longer product lifetimes, and improve the collection and treatment of waste
- batteries and vehicles – new regulatory framework for batteries for enhancing the sustainability and boosting the circular potential of batteries
- packaging – new mandatory requirements on what is allowed on the EU market, including the reduction of (over)packaging
- plastics – new mandatory requirements for recycled content and special attention on microplastics as well as biobased and biodegradable plastics
- textiles – a new EU Strategy for Textiles to strengthen competitiveness and innovation in the sector and boost the EU market for textile reuse
- construction and buildings – a comprehensive Strategy for a Sustainably Built Environment promoting circularity principles for buildings
- food – new legislative initiative on reuse to substitute single-use packaging, tableware and cutlery by reusable products in food services
- Ensure less waste. The focus will be on avoiding waste altogether and transforming it into high-quality secondary resources that benefit from a well-functioning market for secondary raw materials. The Commission will explore setting an EU-wide, harmonised model for the separate collection of waste and labelling.The Action Plan also puts forward a series of actions to minimise EU exports of waste and tackle illegal shipments.
Background
The European Green Deal, presented by the von der Leyen Commission on 11 December 2019, sets an ambitious roadmap towards a climate-neutral circular economy, where economic growth is decoupled from resource use. A circular economy reduces pressure on natural resources, and is a precondition for achieving the climate-neutrality target by 2050 and halting biodiversity loss. Half of total greenhouse gas emissions and more than 90% of biodiversity loss and water stress come from resource extraction and processing.
The circular economy will have net positive benefits in terms of GDP growth and jobs’ creation, since applying ambitious circular economy measures in Europe can increase the EU’s GDP by an additional 0.5% by 2030 creating around 700,000 new jobs.
For more information
Questions and Answers: A New Circular Economy Action Plan for a Cleaner and More Competitive Europe
New Circular Economy Action Plan website
Factsheet: New Circular Economy Action Plan
New video stockshots on circular economy: plastics
A new Circular Economy Action Plan for a Cleaner and More Competitive Europe
Annex to the new Circular Economy Action Plan for a Cleaner and More Competitive Europe
Staff working document ‘Leading the way to a global circular economy: state of play’
Αφήστε μια απάντηση