Πράσινο Κοινωνικό Σχέδιο Δράσης για τη Σίφνο
O Άνεμος Ανανέωσης / Wind of Renewal – η κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση για την προώθηση της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας – ετοίμασε μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία μια ολοκληρωμένη πρόταση για Πράσινο Κοινωνικό Σχέδιο Δράσης για τη Σίφνο, πρόταση για τη μετάβαση του νησιού σε ένα πιο πράσινο και κοινωνικά δίκαιο και ανθεκτικό μοντέλο, με τον ρόλο της κοινωνικής οικονομίας να είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Το Σχέδιο διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του έργου GRAPE στο οποίο συμμετέχουν ο Άνεμος Ανανέωση και ο Δήμος Σίφνου.
Είναι μια πρόταση προς τον Δήμο, τους ενδιαφερόμενους φορείς, τους φορείς και τους πολίτες της Σίφνου αλλά μπορεί, όταν ολοκληρωθεί, να αποτελέσει πιλοτικό για παρόμοια σχέδια δράσης για άλλα νησιά. Η πρόταση είναι αποτέλεσμα διάγνωσης, ανάλυσης SWOT, έρευνας, πολλών συζητήσεων, εργαστηρίων και συνεδρίων, για δύο χρόνια, αλλά και της αξιοποίησης καλών πρακτικών από άλλες παρόμοιες περιοχές, ιδιαίτερα τις περιοχές των εταίρων του έργου GRAPE και τα μικρά νησιά που συμμετέχουν στο το δίκτυο SMILO.
Στόχος του Σχεδίου Δράσης
Στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι μια συζήτηση για στρατηγικά ζητήματα για το μέλλον της Σίφνου και γενικότερα των μικρών νησιών που έχουν παρόμοια θέματα. Και να βοηθήσουμε στην αντιμετώπισή τους μέσω μιας στρατηγικής πράσινης και κοινωνικής μετάβασης προς ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό μοντέλο. Περιλαμβάνει ευρήματα και προτάσεις που μπορεί να είναι γνωστές σε πολλούς κατοίκους καθώς συζητούνται και αποτυπώνονται ευρέως στην ανάλυση SWOT, αλλά αυτά τα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με συστηματικό, οργανωμένο και συνεκτικό τρόπο. Περιλαμβάνει επίσης θέματα που δεν συζητούνται στην τοπική κοινωνία, όπως ο μετριασμός της κλιματικής κρίσης και η προσαρμογή στα νέα κλιματικά δεδομένα (μείωση βροχοπτώσεων, μειωμένες αποδόσεις καλλιεργειών, καύσωνες, αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, σταδιακή επέκταση των χωροκατακτητικών ειδών στο θαλάσσιο οικοσύστημα της Σίφνου κ.ά.)
Βασικά στοιχεία του Σχεδίου Δράσης που προκαλούν ανησυχία είναι: το τοπίο, οι χρήσεις γης και η σταδιακή μεταρρύθμιση του τουριστικού μοντέλου από τον ανεξέλεγκτο, θερινό τουρισμό (ο οποίος θα συρρικνωθεί σε μερικά χρόνια λόγω των καυσώνων και των υψηλών θερμοκρασιών που θα επικρατήσουν το καλοκαίρι), προς έναν βιώσιμο «δροσερό τουρισμό», κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο, που θα σέβεται τις δυνάμεις του νησιού και θα επικεντρώνεται κυρίως στις μορφές
– του οικοτουρισμού, δεδομένου ότι η σε καλή κατάσταση και μοναδική για ένα νησί περιοχή NATURA 2000, το δίκτυο μονοπατιών μήκους 200 km, τα υδάτινα μονοπάτια και τα πολυάριθμα βότανα και αρωματικά φυτά του νησιού αποτελούν υλική βάση που μπορεί να υποστηρίξει ένα τέτοιο μοντέλο ,
– του αγροτουρισμού, που θα βοηθήσει και στην ανάκαμψη της γεωργίας, χρησιμοποιώντας τη σημαντική παράδοση γαστρονομίας και την καλλιέργεια τοπικών σπόρων και ποικιλιών,
– πολιτιστικός τουρισμός, ακολουθώντας μονοπάτια εργαστηρίων κεραμικής, αρχαίους πύργους, ανεμόμυλους και νερόμυλους, παραδοσιακούς – βιοκλιματικούς οικισμούς, κτίρια μεγάλης σημασίας (αγροτικά κτίρια, εκκλησίες και μοναστήρια) καθώς και πολυάριθμα ορυχεία.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει επίσης προτάσεις για:
– μια αναγεννητική γεωργία στη Σίφνο, αναδεικνύει τη σημασία των τοπικών σπόρων αλλά και τη συμβολή της ελαιοκαλλιέργειας, τη διατήρηση της ξερολιθιάς, την προστασία της φύσης και του υγιούς εδάφους στην προστασία του κλίματος.
– νέους περιβαλλοντικούς ρόλους για τους αγρότες και άλλα επαγγέλματα στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.
Η κλιματική κρίση και η προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες. Ενεργειακή μετάβαση
Στο Σχέδιο Δράσης διατυπώνονται προτάσεις για τη συμμετοχή της Σίφνου στην ενεργειακή και πράσινη μετάβαση και την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα έως το 2035.
Εκτός από τις προτάσεις που έγιναν για την επιτάχυνση της ενεργειακής απόδοσης και τη στροφή σε προσαρμοσμένες εφαρμογές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την υπογραφή συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ του Ανέμου Ανανέωσης / Wind of Renewal και των άλλων εταίρων του έργου σε θέματα ενέργειας και πράσινης μετάβασης, κοινωνικής ανθεκτικότητας και αγροδιατροφικού τομέα, γίνονται επίσης δύο καινοτόμες προτάσεις για τη δημιουργία:
– ένα ανοιχτό κλιματικό οικολογικό εργαστήριο, όπου θα παρακολουθούνται συστηματικά και διαχρονικά οι αλλαγές που συμβαίνουν στο νησιωτικό οικοσύστημα και ιδιαίτερα στην περιοχή NATURA λόγω της κλιματικής κρίσης και θα ερευνώνται καλές πρακτικές κλιματικής προσαρμογής, χρησιμοποιώντας λύσεις που βασίζονται στη φύση λύσεις)·
– ένα ανοιχτό εργαστήριο αναζήτησης και δοκιμής ενεργειακών εφαρμογών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ταιριάζουν καλύτερα, προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά των μικρομεσαίων νησιών.
Ο ρόλος της ξερολιθιάς
– Ανάκαμψη της καλλιέργειας και γενικότερα της γεωργίας στη Σίφνο, μέσω της ανάδειξης του ρόλου της στην προστασία του κλίματος (π.χ. απορρόφηση αερίων του θερμοκηπίου μέσω ελαιοκαλλιέργειας ή υγιούς εδάφους) καθώς και στην αποκατάσταση της φύσης και τη διατήρηση της γενετικής ποικιλότητας (καταγραφή και ενίσχυση της καλλιέργειας τοπικών σπόρων και ποικιλιών που έχουμε καταγράψει στο πλαίσιο του προγράμματος SMILO-MED και του Σχεδίου Δράσης στο πλαίσιο του GRAPE).
– Συντήρηση του δικτύου ξερολιθιών στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής πολιτικής για τον μετριασμό και την προσαρμογή του κλίματος, την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την ενίσχυση της άμυνας έναντι των ακραίων καιρικών φαινομένων (ανθεκτικότητα). Μία από τις προτάσεις που διερευνώνται είναι η δημιουργία «φθινοπωρινού σχολείου τεχνικών ξερολιθιάς» για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των ενδιαφερομένων με έδρα τη Σίφνο και τη διοργάνωση ανάλογων δράσεων σε άλλα νησιά.
– Προστασία και βιώσιμη διαχείριση του φυσικού πλούτου και της περιοχής NATURA της Σίφνου
Η Σίφνος έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα φυσική περιοχή (NATURA 2000). Το Σχέδιο Δράσης αναδεικνύει προτάσεις ώστε η προστασία και η διαχείρισή του να συμβάλλουν όχι μόνο στη διατήρηση του σημαντικού οικοσυστήματος αλλά και στη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και στην ευημερία και το βιώσιμο μέλλον ολόκληρου του νησιού.
Επιπλέον, όσον αφορά τη μεγάλη σημασία της κοινωνικής οικονομίας για την πράσινη μετάβαση, την ενίσχυση των κοινωνικών δομών και την αναβάθμιση των δυνατοτήτων της τοπικής κοινωνίας, το Σχέδιο Δράσης περιέχει προτάσεις για:
– την τοπική πολιτική για το κλίμα,
– την αναγεννητική γεωργία,
– κοινωνικές υπηρεσίες, ιδίως για δημιουργία νέων και ενίσχυση υπαρχόντων υπηρεσιών φροντίδας για τους ηλικιωμένους που αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα.
– ανθεκτικότητα απέναντι σε νέες απειλές για την υγεία που συνοδεύουν την κλιματική κατάρρευση,
– την πράσινη μετάβαση, τις περιβαλλοντικές υποδομές, τον οικοτουρισμό και τις ξεναγήσεις, την προστασία και διαχείριση της περιοχής Natura και των φυσικών πόρων·
– τη στροφή προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο τουρισμού, ξεναγήσεις και δημιουργία νέων δρομολογίων (πολιτιστική, τοπική παραγωγή, αρχαία τεχνολογία κ.λπ.).
– την υποστήριξη οργανωτικών δομών για την τοπική κοινωνία και εξεύρεση οικονομικών εργαλείων για υποστήριξη των αλλαγών που απαιτούνται όσον αφορά στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και στις επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση, τη διερεύνηση (νέων) πηγών χρηματοδότησης για πράσινες υποδομές και κοινωνικές δομές.
Επόμενα βήματα
Το Σχέδιο Δράσης δημοσιοποιήθηκε στις αρχές Αυγούστου για σχόλια και προσθήκες. Μετά από νέες παρατηρήσεις και ενσωμάτωση των προτάσεων που υποβλήθηκαν μετά τη δημοσίευσή του, το τελικό Πράσινο Κοινωνικό Σχέδιο Δράσης για τη Σίφνο θα παρουσιαστεί επίσημα στο νέο Δημοτικό Συμβούλιο που θα αναλάβει από 1/1/2024 και ελπίζουμε να συζητηθεί τον Φεβρουάριο του 2024.
Λαμβάνοντας υπόψη τα αντίστοιχα Σχέδια Δράσης των άλλων εταίρων που συμμετέχουν στο έργο GRAPE, θα συνταχθεί ένα έγγραφο με προτάσεις και συστάσεις που θα αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα αφορά επίσης ευρωπαϊκά δίκτυα που σχετίζονται με θέματα που συζητούνται στο Σχέδιο Δράσης, ενώ θα περιλαμβάνει επίσης καλά παραδείγματα από τη Σίφνο και άλλα νησιά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τα μέλη του δικτύου μικρών νησιών SMILO.
Κατεβάστε το Τοπικό Σχέδιο Δράσης:
https://fdcmessina.org/wp-content/uploads/2023/09/D3.2_LSGRAPs_collection.pdf
———————————————————————————————————————————————————————————————————————–
A Green Social Action Plan for Sifnos
Wind of Renewal – the social cooperative enterprise for the promotion of the green and social economy – prepared through a participatory process a comprehensive proposal for a Green Social Action Plan for Sifnos, a proposal for the transition of the island to a more green and socially just and resilient model, with the role of the social economy being particularly important. The Plan was formed within the framework of the GRAPE project in which Wind of Renewal (Anemos Ananeosis) and the Municipality of Sifnos participate.
It is a proposal to the Municipality, the stakeholders, institutions and citizens of Sifnos but it can, when completed, be a pilot for similar action plans for other islands. The proposal is the result of diagnosis, SWOT analysis, research, several discussions, workshops and conferences, for two years, but also of the utilization of good practices from other similar regions, especially the regions of the GRAPE project partners and small islands participating in the SMILO network.
The objective of the Action Plan
The aim of the Action Plan is to launch a debate on strategic issues for the future of Sifnos and in general small islands that have similar issues. And to help address them through a strategic green and social transition towards a more sustainable and resilient model. It includes findings and proposals that may be familiar to many residents as they are widely discussed and captured in the SWOT analysis, but these issues must be addressed in a systematic, organized and coherent manner. It also includes topics that are not discussed among the local community, such as climate mitigation and adaptation (reduction of rainfall, reduced crop yields, heat waves, increase of sea temperature, the gradual expansion of invasive species in the marine ecosystem of Sifnos.
Key elements of the Action Plan of concern are: the landscape, land uses and the gradual reform of the tourist model from summer tourism (which will shrink in some years due to the heatwaves and high temperatures that will prevail in summer), the uncontrolled and unplanned promotion towards a sustainable “cool tourism”, mainly in spring and autumn, which will respect the island’s strengths and will mainly focus on forms
– of ecotourism, given that the in good condition and unique for an island NATURA 2000 area, the network of 200 km of paths, the water paths and the numerous herbs and aromatic plants of the island are a material basis that can support such a model,
– agritourism, which will also help in the recovery of agriculture, using the important tradition of gastronomy and cultivation of local seeds and varieties,
– cultural tourism, following the paths of pottery workshops, ancient towers, windmills and watermills, traditional – bioclimatic settlements, buildings of great importance (agricultural buildings, churches and monasteries) as well as numerous mines.
The Plain includes also suggestions for:
– regenerative agriculture in Sifnos, the importance of local seeds but also the contribution of olive cultivation, the preservation of drystones and the protection of nature and healthy soil to climate protection;
– new environmental roles for farmers and other professions in the context of the green transition.
The climate crisis and adaptation to the new climate conditions. Energy transition
In the Action Plan, proposals are formulated for the participation of Sifnos in the energy and green transition, and the exit from fossil fuels by 2035.
In addition to the proposals made for the acceleration of energy efficiency and the shift to adapted applications of renewable energy sources, as well as the signing of cooperation agreements between the Wind of Renewal and the other partners of the project in matters of energy and green transition, social resilience and agro-food sector, two innovative proposals are also made for the creation of:
– an open climate ecological laboratory where the changes that take place in the island ecosystem and especially in the NATURA region due to the climate crisis will be monitored systematically and over time, and good climate adaptation practices will be researched, utilizing solutions based on nature based solutions);
– an open laboratory for the search and testing of energy applications of renewable energy sources that are best suited, adapted to the characteristics of small and medium-sized islands.
The role of drystone
– Recovery of cultivation and agriculture in general in Sifnos, through highlighting its role in climate protection (e.g. absorption of greenhouse gases through olive cultivation or healthy soil) as well as in the restoration of nature and the preservation of genetic diversity (recording and strengthening the cultivation of local seeds and varieties that we have recorded under the SMILO-MED program and the Action Plan under GRAPE);
– Maintenance of the drystones walls network in the context of an essential policy of climate mitigation and adaptation, tackling the climate crisis and strengthening the defense against extreme weather phenomena (resilience). One of the proposals being explored is the creation of an “autumn school for drystone walls techniques” for the theoretical and practical training of those interested, based in Sifnos, and the organization of similar actions in other islands.
Protection and sustainable management of the natural wealth and the NATURA area of Sifnos
Sifnos has a very interesting natural area (NATURA 2000). The Action Plan highlights proposals so that its protection and management contribute not only to the preservation of the important ecosystem but also to the creation of green jobs and the well-being and sustainable future of the entire island.
Furthermore, regarding the great importance of the social economy for the green transition, strengthening social structures and upgrading the capabilities of the local community, the Action Plan contains proposals regarding its in support of:
– climate policy;
– regenerative agriculture;
– social services, especially the creation of new care services for the elderly who face many problems;
– resilience to new health threats accompanying climate collapse;
– the green transition, environmental infrastructure, eco-tourism and guided tours, protection and management of the Natura area and natural resources;
– the shift towards a more sustainable model of tourism, guided tours and the creation of new itineraries (cultural, local production, ancient technology, etc.);
– supporting structures for the local community and finding financial tools to support the changes required in terms of education, training, investments for the green transition, exploring (new) sources of funding for green infrastructure and social structures.
Next steps
The Action Plan was made public in early August for comments and additions and it has been shared in the most extensive manner. After new observations and integration of the proposals submitted after its publication, the final Green Social Action Plan for Sifnos will be officially presented to the new Municipal Council that takes over from 1/1/2024 and hopefully will be discussed in February 2024.
Taking into account the corresponding Action Plans of the other partners participating in the GRAPE project, a document with proposals and recommendations will be drawn up and addressed to the European Commission and the European Parliament. It will also address European networks related to issues discussed in the Action Plan, while also including good examples from Sifnos and other islands that could be used by the members of the SMILO small islands network.
Download the Local Action Plan:
https://fdcmessina.org/wp-content/uploads/2023/09/D3.2_LSGRAPs_collection.pdf
Αφήστε μια απάντηση