Πράσινες λύσεις για τους Αρμένιους που επλήγησαν από τη σύγκρουση / Green solutions energize conflict-affected communities in Armenia

Πράσινες λύσεις για τους Αρμένιους που επλήγησαν από τη σύγκρουση

Τα φώτα του δρόμου, διαπερνώντας τα μισο-παγωμένα παράθυρα, φωτίζουν ελαφρώς μια ευρύχωρη, σκοτεινή αίθουσα. Η Gohar, κοντά στα 60 της, προσπαθεί να ανάψει μια φωτιά σε μια παλιά ξυλόσομπα. Σταδιακά προσαρμόζεται σε έναν νέο τρόπο διαβίωσης και στο νέο σπίτι στο οποίο μετακόμισε πρόσφατα με την αδερφή της.

Η Gohar συγκαταλέγεται μεταξύ των 90.000 ανθρώπων που έχουν εκτοπιστεί στην Αρμενία ως αποτέλεσμα της κλιμάκωσης των εχθροπραξιών εντός και γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ το περασμένο φθινόπωρο. Με ένα μεγάλο σπίτι, ένα αγρόκτημα όπου εξέτρεφε ζώα και μια αξιοπρεπή ζωή που μένουν πίσω, η Gohar προσπαθεί τώρα να αντιμετωπίσει τις καθημερινές προκλήσεις που έφερε η νέα της πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου που θα ζεσταθεί.

Η Gohar ανάβει φωτιά στην ξυλόσομπα. All photos: Grant Sahakyan

Μετακόμισε στην Αρμενία στα μέσα Νοεμβρίου, την εποχή του χρόνου όταν οι θερμοκρασίες πέφτουν και για πολλούς, ειδικά για εκείνους στις αγροτικές κοινότητες, το μάζεμα καυσόξυλων και η θέρμανση του σπιτιού μπορεί να γίνουν καθημερινή πρόκληση.

Η θέρμανση του ευρύχωρου σπιτιού φαινόταν δύσκολο έργο, με τον άνεμο να περνάει από μισοσπασμένα παράθυρα. «Ήταν πολύ κρύο όταν μετακομίσαμε σε αυτό το μέρος. Υπήρχε μια ξυλόσομπα αλλά δεν υπήρχε καύσιμο. Υπήρχε φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά δεν μπορούσαμε να πληρώσουμε τους υψηλούς λογαριασμούς κοινής ωφέλειας », λέει η Gohar.

Ως βραχυπρόθεσμη λύση για τους χειμερινούς μήνες, το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για την Ανάπτυξη (UNDP) δωρίζει καύσιμα μπρικέτας τοπικής παραγωγής, τα οποία παράγουν περισσότερη θερμότητα σε σύγκριση με τα καυσόξυλα. Με το κόστος θέρμανσής τους να μειώνεται σημαντικά, μπόρεσαν να κατευθύνουν τους πόρους τους για να ξανασταθούν στα πόδια τους.

Ο Nairi και η Lilit έπρεπε, επίσης, να ξεφύγουν από τις εχθροπραξίες και να βρουν καταφύγιο στο Vanadzor, μια πόλη της Αρμενίας. Πριν, ο Nairi υπηρετούσε στο στρατό και η Lilit δίδασκε στο σχολείο. Αλλά αφήνοντας τα πάντα πίσω, δεν μπορούν να έχουν στο νέο τόπο τους βασικά είδη οικιακής χρήσης, πόσο μάλλον να αντέξουν οικονομικά αυτό που χρειάζονται τα παιδιά τους. Ήταν πολύ σημαντικό για αυτούς ότι οι γιοι τους – ο Sargis, 13 και ο Hayk, 10 – κατάφεραν να συνεχίσουν το σχολείο τους χωρίς διακοπή.

Ένα ζεστό περιβάλλον θα βοηθούσε τα παιδιά να αισθάνονται άνετα και να συνεχίσουν τα μαθήματά τους από απόσταση. «Αυτές οι μπρικέτες παρέχουν φωτιά μεγάλης διάρκειας και παράγουν λιγότερο καπνό και συνεπώς λιγότερη οσμή», σημειώνει η Lilit.

Ο Nairi, η Lilit και η οικογένειά τους

Η Gohar, ο Nairi and η Lilit αντιμετωπίζουν παρόμοιο στρες με αυτό που νιώθουν οι ντόπιοι στην Αρμενία. Πολλοί επίσης θερμαίνουν τα σπίτια τους με συσκευές που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο ή ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά με τις υψηλές τιμές της ενέργειας σε εθνικό επίπεδο, είναι δύσκολο για τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα να καλύψουν τα έξοδα. Όσοι χρησιμοποιούν καυσόξυλα αντίθετα αντιμετωπίζουν τη δυσκολία προμήθειας του ξύλου και τις επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία από την καύση του, για να μην αναφέρουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Από την έναρξη της κλιμάκωσης της σύγκρουσης, το UNDP στην Αρμενία παρέχει ατομική βοήθεια σε εκτοπισμένες οικογένειες. Αλλά για πιο μακροπρόθεσμες λύσεις, βοηθά επίσης τις κοινότητες υποδοχής να μειώσουν την οικονομική τους επιβάρυνση όσον αφορά την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών των εκτοπισμένων και του σχετικού κόστους βασικών αναγκών.

Όταν οι εκτοπισμένοι άνθρωποι έφτασαν για πρώτη φορά, πολλοί στεγάστηκαν σε κτίρια της κοινότητας προτού βρουν δικούς τους χώρους για να μείνουν. Με αυτήν την εισροή ανθρώπων, πολλά χωριά έπρεπε να φροντίσουν τους υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας των κτιρίων που χρησιμοποιήθηκαν, κάτι που δεν είχαν προϋπολογιστεί. Η κυβέρνηση παρείχε έναν κατάλογο κοινοτήτων με υψηλές συγκεντρώσεις εκτοπισμένων και το UNDP άρχισε να εγκαθιστά ηλιακούς θερμοσίφωνες και φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε κτίρια της κοινότητας.

Τώρα έχουν περισσότερη ενέργεια, φθηνότερη ενέργεια και έχουν αρχίσει ήδη να εξοικονομούν χρήματα από τους λογαριασμούς ενέργειας. Οι εξοικονομήσεις που συγκεντρώνονται στους κοινοτικούς προϋπολογισμούς τους παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία για να καλύψουν τις ανάγκες των εκτοπισμένων και της κοινότητας.

Στο χωριό Aznvadzor, για παράδειγμα, νωρίς το πρωί της άνοιξης ξεκίνησε με τους απότομους αλλά ζωηρούς ήχους νεαρών ανδρών που ξεκίνησαν να εγκαθιστούν ηλιακούς θερμοσίφωνες στην οροφή του τοπικού σχολικού κτιρίου.

Για κοινότητες όπως αυτή, η έλλειψη ζεστού νερού για υγιεινή και καθαριότητα ήταν ένα διαρκές πρόβλημα που τώρα επιλύεται από αυτά τα νέα αποτελεσματικά συστήματα.

Τους τελευταίους μήνες, το UNDP εγκατέστησε φωτοβολταϊκά και ηλιακά συστήματα για θέρμανση με συνολική δυναμικότητα περίπου 700kW – και 300 λαμπτήρες LED για φωτισμό των δρόμων σε 15 κοινότητες υποδοχής εκτοπισμένων. 6 καταφύγια στην περιοχή Lori έχουν τώρα ηλιακούς θερμοσίφωνες που ωφελούν 65 οικογένειες – πάνω από 400 άτομα, και 100 τόνοι καυσίμου μπρικέτας παρασχέθηκαν σε 50 εκτοπισμένες οικογένειες που ζουν ανεξάρτητα.

Αυτή η προσέγγιση ενεργειακών λύσεων πολλαπλών επιπέδων βοηθά τις κοινότητες να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες και ταυτόχρονα να χρησιμοποιούν τα χρήματα που εξοικονομούν για την επίτευξη πιο μακροχρόνιων λύσεων. Ένα νέο κοινοτικό κέντρο ανάπτυξης στο παραμεθόριο χωριό Tegh είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, έχοντας παραλάβει έναν από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Χάρη στη μειωμένη κατανάλωση ενέργειας που προκύπτει από τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, το κέντρο μπορεί να προσφέρει θέσεις εργασίας στις εκτοπισμένες οικογένειες σε διάφορους τομείς.

Εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας, η ενεργειακή αποδοτικότητα μπορεί να είναι ένα βιώσιμο μέτρο για την ανάκαμψη από την κρίση, διότι βελτιώνει πολλαπλώς τις συνθήκες για τους εκτοπισμένους ανθρώπους και δημιουργεί ευκαιρίες για αυτούς αλλά και για τις κοινότητες που τους υποστηρίζουν.

Footnotes

Photos: UNDP Armenia / Photos: Grant SahakyanArmenia

————————————————————————————————————————————————————————————————————-

GREEN SOLUTIONS ENERGIZE CONFLICT-AFFECTED COMMUNITIES IN ARMENIA

By UNDP EURASIA

The street lights, seeping through the half-frozen windows, dimly light a spacious, dark hall. Gohar, close to her sixties, tries to build a fire in an old wood-burning stove. She is gradually adjusting to a new way of living and the new house she recently moved into with her sister.

Gohar is among the 90,000 people who have been displaced to Armenia as a consequence of the escalation of hostilities in and around Nagorno-Karabakh last autumn. With a big house, a farm where she bred animals and a decent life left behind, Gohar now tries to cope with the daily challenges her new reality has brought, including how to stay warm.

Gohar starts up the wood stove. All photos: Grant Sahakyan

She moved to Armenia mid-November, the time of the year when temperatures drop and for many, especially for those in rural communities, getting firewood and heating the house can become a daily challenge.

Heating the spacious house seemed an arduous task, with wind passing through partially broken windows. “It was very cold when we moved to this place. There was a wood-burning stove but no fuel. There was gas and electricity, but we could barely pay the high utility bills,” Gohar says.

As a short term solution for the winter months, UNDP donated locally-produced briquette fuel, which produce more heat than firewood. With their heating costs greatly reduced, they were able to direct their resources to getting back on their feet.

Nairi and Lilit also had to flee the hostilities and find refuge in Vanadzor, a town in Armenia. Before, Nairi served in the military, and Lilit taught at school. But leaving everything behind, here they can barely manage to get essential household items, let alone afford what their kids needed. It was very important to them that their sons- Sargis, 13 and Hayk, 10 – were able to continue their schooling uninterrupted.

A warm environment would help the children feel at ease and continue their classes remotely. “These briquettes provide a long-lasting fire and produce less smoke, and therefore less odor,” Lilit notes.

Nairi and Lilit and family

Gohar, Nairi and Lilit are all facing similar stresses that locals in Armenia feel. Many also heat their houses with appliances that use gas or electricity, but with the high utility rates nationwide, it is challenging for those with lower incomes to cover the expenses. Those that use firewood instead face the burden of procuring the wood and the harmful health effects of burning it, not to mention its impact on the environment.

Since the onset of the escalation, UNDP in Armenia has provided individual assistance to displaced families. But for longer term solutions, it is also helping host communities ease their economic burden in terms of satisfying the energy needs of the displaced and associated utility costs.

When people first arrived, many were accommodated in community buildings before they could find spaces of their own to stay in. With this influx of people, many villages had to take care of high energy bills that they hadn’t budgeted for. The government provided a list of communities with high concentrations of the displaced, and UNDP began installing solar heaters and photovoltaic stations on community buildings.

Now they have more energy, cheaper energy and have already started saving on their energy bills. The savings accumulated in the community budgets gives them more flexibility to cover needs of the displaced and the community.

In Aznvadzor village, for instance, an early spring morning started with the abrupt but vibrant sounds of young men installing solar water heaters on the roof of the local school building.

For communities like this one, the lack of hot water for sanitation and hygiene was an ongoing problem that is now also solved by these new efficient systems.

Over the last months, UNDP installed solar power and thermal systems – with overall capacity of about 700kW – and 300 LED streetlight lamps in 15 host communities. 6 shelters in Lori region now have solar heaters that benefit 65 families – over 400 people, and 100 tons of briquette fuel was provided to 50 displaced families living independently.

This multi-pronged energy solution approach helps the communities cover immediate needs and at the same time use the saved money for the fruition of more long-lasting solutions. A newly opened community development center in the border village of Tegh is one such example, having received one of the photovoltaic stations. Thanks to the reduced energy consumption resulting from the utilization of alternative energy sources, the center can provide jobs for the displaced families in various fields.

Apart from energy savings, energy efficiency can be a sustainable measure for recovery from crisis because it simultaneously improves the living conditions of displaced people and creates opportunities for both them and the host communities supporting them.FootnotesPhotos: UNDP Armenia / Photos: Grant SahakyanArmenia