O ρόλος της κοινωνικής οικονομίας στην πράσινη μετάβαση μικρών κοινοτήτων
Στην ΕΕ υπάρχουν περίπου 121.000 μικροί δήμοι (EUROSTAT, LAU2) που βρίσκονται συχνά σε υποβαθμισμένες – απομακρυσμένες – απομονωμένες περιοχές, με ασθενείς χρηματο-οικονομικές δυνατότητες οι ίδιες και πολύ μακριά από βασικές κεντρικές αναπτυξιακές πολιτικές.
Σε αυτές τις περιοχές και δήμους, είναι συχνά οι πρωτοβουλίες της τοπικής κοινότητας και οι φορείς της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας (SSE) που αναλαμβάνουν πρωταρχικό ρόλο στη δημιουργία και διαχείριση οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών, καθώς η κερδοσκοπική οικονομία έχει αφήσει αυτές τις περιοχές να αναζητούν δικούς δρόμους ή έχει στραφεί σε επικερδείς δραστηριότητες σε άλλες περιοχές στο εξωτερικό. Αλλά και όταν δείχνει ενδιαφέρον για αυτές τις περιοχές συνήθως δεν ταυτίζεται αυτό με τις ανάγκες και την ανθεκτικότητα των μικρών τόπων.
Οι μικροί τόποι αντιμετωπίζουν την εποχή της κλιματικής, οικολογικής και ενεργειακής κρίσης σημαντικές προκλήσεις στην προσπάθεια να μεταβούν σε ένα μοντέλο ανθεκτικότητας απέναντι σε κρίσεις και κινδύνους που εμφανίζεται, να γίνουν κλιματικά ουδέτερες (να μην συνεισφέρουν μέσα από τις οικονομικές και καθημερινές δραστηριότητες στην κλιματική κρίση), να στραφούν σε ένα μοντέλο πράσινης οικονομίας που δεν θα απειλείται από τις κρίσεις αλλά θα είναι και κοινωνικά δίκαιο. Η κοινωνική οικονομία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε μια τέτοια προσπάθεια μετάβασης και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας μικρών κοινωνιών, αξιοποιώντας και την εμπειρία συνεργασίας και οργάνωσης από το παρελθόν.
Το πρόγραμμα «GRAPE – Τοπικά Σχέδια Δράσης Κοινωνικής Πράσινης Ανθεκτικότητας για μικρές και περιφερειακές περιοχές» “GRAPE – Local Social Green Resilience Action Plans for small and peripheral territories” είναι είναι ένα ευρωπαϊκό έργο που που στοχεύει να βοηθήσει μικρούς τόπους σε μια προσπάθεια κοινωνικά δίκαιης, πράσινης, ανθεκτικής αναδιοργάνωσής τους .
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν η Σίφνος, η πόλη Mirabella της Σικελίας, το Malegno της Β. Ιταλία, το Bonares από την Ισπανία μαζί με δύο ευρωπαϊκά δίκτυα, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο δημόσιων φορέων και επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας (REVES) και το περιφερειακό δίκτυο συνεταιρισμών (FAECTA) και δίπλα τους υποστηρίζουν με την εμπειρία τους το Ίδρυμα της κοινότητας της Messina – Fondazione di Comunità di Messina (συντονιστής του προγράμματος) για την Mirabella Imbaccari, το Sol.Co. Camunia για το Malegno, η COOPINTE για το Bonares και ο Άνεμος Ανανέωσης / Wind Of Renewal για τη Σίφνο.
Μέσα από το πρόγραμμα και την συνεργασία οι κοινωνίες αυτές θα διαμορφώσουν ένα σχέδιο για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της εποχής, να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους και την κοινωνική τους οργάνωσή απέναντι σε κινδύνους και κρίσεις, καθώς και να στραφούν προς πράσινες λύσεις αξιοποιώντας τόσο την ευρύτερη εμπειρία της κοινωνικής οικονομίας όσο και γνώσεις και εμπειρίες παραδοσιακής συνεργασίας που έχουν αναπτύξει οι ίδιες στο πέρασμα της ιστορίας. Γιατί κάθε κοινωνία έχει σημαντική εμπειρία συνεργασίας αλλά που σήμερα τείνει να χαθεί. Στόχος μας λοιπόν είναι να αναδείξει την εμπειρία από το παρελθόν και να δούμε πώς αυτή μετασχηματίζεται σε σύγχρονες μορφές κοινωνικής οικονομίας που συνδυάζει οικονομικές δραστηριότητες με κοινωνική, περιβαλλοντική και κλιματική υπευθυνότητα.
Η αποτελεσματική ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή, την πανδημία, την οικονομική και κοινωνική κρίση είναι πρώτα από όλα τοπική.
Η κοινωνική και η αλληλεγγύη οικονομία και οι τοπικές κοινότητες μπορούν επομένως να συμβάλουν στην εδαφική ανθεκτικότητα μέσω του πειραματισμού καινοτόμων λύσεων που βασίζονται στην αλληλεγγύη, ενθαρρύνοντας τους τοπικούς ενδιαφερόμενους να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν τους δικούς τους πόρους για την αντιμετώπιση τοπικών προκλήσεων. Η τοπική ανθεκτικότητα και η συμμετοχή των τοπικών ενδιαφερομένων είναι οι βασικές έννοιες αυτού του έργου, που μπορεί να καθοδηγήσουν και να ενισχύσουν τις περιβαλλοντικές, ενεργειακές, ψηφιακές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές (μεταβάσεις – transitions) των τοπικών κοινοτήτων με έναν φιλόδοξο, συστημικό και βασισμένο στην αλληλεγγύη τρόπο, αναπτύσσοντας τοπικές λύσεις που ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες.
Περισσότερα για το πρόγραμμα δείτε εδώ
—————————————————————————————————————————————————————————————————————-
GRAPE – Local Social Green Resilience Action Plans for small and peripheral territories
Smaller territories are a perfect laboratory to showcase in a reasonable time frame the impacts of such experimentation, at the same time contamination of good practices is easier at such a scale. The project “GRAPE – Local Social Green Resilience Action Plans for small and peripheral territories” is a European project co-financed by the EU Commission under the SMP-COSME-2021-RESILIENCE-SEM Call (Grant Agreement n. 101074093) with the aim to support small complementary territories in 3 European countries
The project aims at experimenting the co-construction of local plans for the green, social and digital transitions in four small and marginalised territories engaging social economy actors. Thanks to the lessons learnt, a tool will be designed, that could then be used also by other municipalities willing to follow the same path. Effective resilience to climate change, pandemic, economic and social crisis is inherently local.
The project consortium is composed of 4 small complementary territories in 3 countries: Mirabella Imbaccari (IT), Malegno (IT), Bonares (ES), Sifnos (GR), together with an experienced European public authorities’ and SSE actors’ network (REVES) and a regional cooperative network (FAECTA). For each territory, in addition to the respective municipalities, an SSE organisation has been involved: Fondazione di Comunità di Messina (leader partner) in Mirabella Imbaccari, Sol.Co. Camunia in Malegno, COOPINTE in Bonares and Wind Of Renewal in Sifnos.
In the EU there are some 121 000 small municipalities (EUROSTAT, LAU2) often located in deprived area, with low budget capacities and far away from mainstream public development policies.
Here, often Social and Solidarity-based economy (SSE) actors and local community initiatives have a primary role in creating and managing economic and social activities and services, as the for-profit economy has left these areas to localise in more profitable ones or abroad.
Social and Solidarity-based Economy and local communities may therefore contribute to the territorial resilience through the experimentation of innovative solidarity-based solutions encouraging local stakeholders to cooperate and use their resources to tackle local challenges. Local resilience and local stakeholders’ participation are the key concepts of this project, willing to drive and boost environmental, energy, digital, social, and economic transitions of local communities in an ambitious, systemic and solidarity-based way, developing local solutions to local needs.
More about the project, please see here
Αφήστε μια απάντηση