Διακήρυξη των φιλικών στον τουρισμό πόλεων για πιο υπεύθυνο μοντέλο
10 αρχές για το πώς οι πόλεις μπορούν να κάνουν τον αντίκτυπο του τουρισμού πιο βιώσιμο. Η τελική έκθεση του δικτύου URBACT σχετικά με τον αντίκτυπο του τουρισμού παρέχει χρήσιμες υποδείξεις στις ευρωπαϊκές πόλεις που εργάζονται για να κάνουν τον τουρισμό πιο βιώσιμο. Αποσπάσματα από την εμπειρία των εταίρων και ενδιαφέρουσες προτάσεις για φορείς χάραξης πολιτικής σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Το δίκτυο των “Φιλικών προς τον Τουρισμό Πόλεων ” αναπτύσσει δέκα αρχές που μπορούν να εφαρμοστούν ή να αναπαραχθούν από άλλες πόλεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να γίνει η ανάκαμψη του τομέα πιο βιώσιμη και δίκαιη για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως οι τουρίστες, εκπρόσωποι επιχειρήσεων, δημόσιες αρχές και τοπικές κοινωνίες. Ενόψει της έναρξης της Εταιρικής Σχέσης για τον Βιώσιμο Τουρισμό της Αστικής Ατζέντας για την ΕΕ (Partnership on Sustainable Tourism of the Urban Agenda for the EU) οι αρχές που αναπτύχθηκαν από τις “Φιλικές προς τον Τουρισμό Πόλεις” μπορούν να χρησιμεύσουν ως βάση για τη συνέχιση της συζήτησης επί του θέματος τα επόμενα χρόνια, εμπνέοντας άλλες τοπικές αρχές να αναπτύξουν ολοκληρωμένες στρατηγικές και καινοτόμες δράσεις ακολουθώντας τα ορόσημα που βιώνουν οι συνεργάτες του δικτύου URBACT. Ακολουθούν τα σημεία του Μανιφέστου, που παρουσιάστηκαν επίσημα με την ευκαιρία του τελικού συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία στις 30 και 31 Μαΐου 2022, το οποίο αναπτύχθηκε από το δίκτυο. Αρχή 1: Προώθηση του τουρισμού εγγύτητας μέσω της βελτίωσης της προσφοράς σε τουρίστες και κατοίκους. Η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και διαδρομών για τουρίστες και κατοίκους ήταν μια ανάγκη που προέκυψε στην πρώτη φάση της πανδημίας Covid-19, με στόχο την επανεκκίνηση του τουρισμού από την εγγύτητα, παρόλο που οι διεθνείς ταξιδιωτικοί περιορισμοί εξακολουθούσαν να υιοθετούνται από την πλειονότητα των χωρών. Αυτό το σύνολο μέτρων, που μπορεί να επανασυνδεθεί με την παγκόσμια συζήτηση για τον τουρισμό διαμονής ή εγγύτητας, είχε απροσδόκητη επιτυχία σε πολλές πόλεις σε όλη την Ευρώπη και αποτέλεσε τη βάση για τον επαναπροσανατολισμό της προσφοράς σε τουρίστες και κατοίκους, οδηγώντας στη δημιουργία νέων διαδρομών σε λιγότερο πολυσύχναστα μέρη. Έχοντας προωθηθεί ως προορισμός για σύντομες διακοπές στην πόλη την τελευταία δεκαετία, η Γένοβα άρχισε να προωθεί την ανακάλυψη τόπων που ποτέ δεν θεωρήθηκαν ως πιθανοί προορισμοί για διακοπές ή ρεπό. Στον απόηχο της πανδημίας, η Γένοβα επιδιώκει τη δημιουργία νέων υπαίθριων μονοπατιών για τη μείωση της συγκέντρωσης τουριστών στο κέντρο της πόλης και, ταυτόχρονα, για να τους αφήσει να ανακαλύψουν τρεις διαδρομές κατά μήκος του ιστορικού υδραγωγείου με βιώσιμους τρόπους μεταφοράς (περπάτημα, ανελκυστήρας ή λεωφορείο). Η δημιουργία νέων υπαίθριων διαδρομών για τουρίστες είναι μόνο ένα από τα πιθανά παραδείγματα τουρισμού εγγύτητας, που δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψετε κρυμμένα πετράδια και να προωθήσετε την καλύτερη γνώση των κύριων τοπικών πλεονεκτημάτων από την τοπική κοινωνία.Αρχή 2: Κάνοντας τους τοπικούς ενδιαφερόμενους και τους κατοίκους καινοτόμους πρεσβευτές της ομορφιάς της πόλης Οι στρατηγικές προώθησης του τουρισμού αναπτύσσονται συχνά χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προστιθέμενη αξία που μπορούν να προσφέρουν οι τοπικές κοινότητες. Οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, οι καινοτόμοι, οι κάτοικοι διαθέτουν πληθώρα ιστοριών και γνώσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να γίνει η τουριστική προώθηση πιο περιεκτική και βιώσιμη, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να μεταφερθεί στους τουρίστες δίνοντας αξία στην ιστορία της πόλης και το ανθρώπινο κεφαλαίο της. Η καλλιέργεια της αίσθησης ιδιοκτησίας των ομορφιών της πόλης είναι θεμελιώδης για τη δημιουργία ενός κοινοτικού πνεύματος που είναι αποφασιστικό στοιχείο για την τουριστική προώθηση, αλλά μπορεί επίσης να συμβάλει στη διατήρηση της αυθεντικότητας της τουριστικής προσφοράς και των τοπικών παραδόσεων ως διακριτικό στοιχείο σε μια ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά. Κινούμενη από την ανάγκη αύξησης της ευαισθητοποίησης των κατοίκων για την αυξανόμενη σημασία του τουρισμού για την τοπική οικονομία, η Braga ξεκίνησε μια πρωτότυπη πρωτοβουλία με τίτλο «Απολαύστε την πόλη σαν τουρίστας» ανοιχτή σε μέλη της τοπικής κοινότητας, επιχειρηματίες και καινοτόμους που συμμετείχαν σε καθηλωτικές ξεναγήσεις γύρω από την πόλη για να ανακαλύψουν διαφορετικές γωνιές της Μπράγκα που βιώνουν οι τουρίστες. Η τουριστική έλξη μιας πόλης είναι το πρώτο βήμα για τη βελτίωση των υπηρεσιών και των δραστηριοτήτων, καθιστώντας τις πιο βιώσιμες και προσβάσιμες για όλους. Η πολιτιστική κληρονομιά, η γαστρονομία και η δεξιοτεχνία είναι σχεδόν παντού στην Ευρώπη βασικά σημεία για την ανάκαμψη του τουρισμού, ειδικά όταν οι τοπικές κοινότητες αναπτύσσουν γύρω τους μια γνήσια αίσθηση υπερηφάνειας.Αρχή 3: Προώθηση τοπικών βιοτεχνικών παραγωγών για την προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού Οι τοπικές βιοτεχνικές παραγωγές αποτελούν συχνά μέρος της τοπικής ταυτότητας, αντιπροσωπεύοντας όχι μόνο έναν ισχυρό τομέα της τοπικής οικονομίας αλλά και μια κοινή αξία για την τοπική κοινότητα. Τα χειροτεχνικά προϊόντα ή οι σπεσιαλιτέ τροφίμων αποτελούν συχνά το βασικό πόλο έλξης στις τοπικές αγορές και τους εμπορικούς δρόμους και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση καινοτόμων μορφών συλλογικής αναγέννησης δημόσιων χώρων. Έχοντας έμπνευση από την παγκόσμια κίνηση των αγορών των αγροτών, η Caceres εγκαινίασε έναν νέο χώρο λαϊκής μία φορά το μήνα που ονομάζεται Biomarket στην περιοχή Ribera del Marco, με στόχο την αύξηση της γνώσης για τα τοπικά προϊόντα και την προσέλκυση νέων επισκεπτών. Η αγορά των αγροτών έγινε γρήγορα σημείο αναφοράς για τοπικούς και περιφερειακούς επισκέπτες, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση μιας περιοχής που βρίσκεται στον πυρήνα πολλών έργων. Τα υγιεινά τρόφιμα μπορούν να οδηγήσουν σε μια κοινή δέσμευση για κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Η ενοποίηση προσωρινών πρωτοβουλιών σε μόνιμες αγορές μπορεί να βελτιώσει την προσφορά για τους τουρίστες, αλλά μπορεί επίσης να δημιουργήσει νέες οικονομικές ευκαιρίες για τις αστικές και αγροτικές κοινότητες.Αρχή 4: Κάνοντας τις υποδομές της πόλης πιο προσιτές για όλους Οι δημόσιοι χώροι και τα τουριστικά αξιοθέατα συχνά δεν είναι προσβάσιμα για ηλικιωμένα άτομα ή άτομα με αναπηρία, καθιστώντας την τουριστική εμπειρία λιγότερο ευχάριστη για οικογένειες και ομάδες. Η επανεξέταση του σχεδιασμού των τουριστικών υποδομών είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και για την κάλυψη των αναγκών διαφορετικών τύπων επισκεπτών. Η βελτίωση των υποδομών των παράκτιων και ιαματικών προορισμών, η προώθηση της ανάπλασης δρόμων και πλατειών, αλλά και η διοργάνωση συγκεντρώσεων και αθλητικών δραστηριοτήτων σε χώρους πρασίνου μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για να γίνει ο τουρισμός μέρος των στρατηγικών ενεργού γήρανσης, δοκιμάζοντας νέες λύσεις για την ανάπτυξη νέων τύπων τουρισμού. Δεσμευμένη στη βελτίωση της στρατηγικής διεθνούς επωνυμίας της ως σύγχρονου προορισμού σπα, η Druskininkai διοργάνωσε μια πιλοτική εκδήλωση με τίτλο «Druskininkai χωρίς όρια;», στην οποία συμμετείχαν μια ομάδα τουριστών με κινητικές αναπηρίες σε εκδρομές και δραστηριότητες που βοήθησαν την πόλη να συλλέξει σχόλια για την ποιότητα του κοινόχρηστου χώρου και των υποδομών και χρήσιμες πληροφορίες για το πώς να γίνουν πιο προσιτά για όλους/ες. Η ανάπτυξη καινοτόμων χρηματοδοτικών σχημάτων για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των δημόσιων και ιδιωτικών εγκαταστάσεων αποτελεί πρόκληση για να καταστεί πιο βιώσιμη η δράση προσαρμογής, αλλά και για τη δημιουργία κοινής συνείδησης των προκλήσεων που σχετίζονται με τον χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμο τουρισμό.Αρχή 5: Εφαρμογή καινοτόμων και καθαρών λύσεων μετακίνησης για τουρίστες και κατοίκους Ο τουρισμός έχει ισχυρό αντίκτυπο στις υποδομές και τις λύσεις μεταφορών, οι οποίες ευθύνονται για σημαντικό μέρος των εκπομπών του κλάδου σε αστικό επίπεδο. Η μείωση των επιπτώσεων της κινητικότητας στον τουριστικό προορισμό μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των δημόσιων χώρων και, γενικότερα, την εμπειρία για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Η επένδυση σε εναλλακτικές διαδρομές ή στη χρήση βιώσιμων τρόπων μεταφοράς μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για προορισμούς που προσπαθούν να περιορίσουν τον αντίκτυπο του τεράστιου πλήθους τουρισμού στα ιστορικά κέντρα των πόλεων, διατηρώντας παράλληλα μια καλή ποιότητα υπηρεσιών για τους κατοίκους όλο το χρόνο. Αφού εισήγαγε έξυπνα μέτρα για τον περιορισμό του αριθμού των τουριστών που εισέρχονται καθημερινά στην Παλιά Πόλη, το Ντουμπρόβνικ αντιμετώπισε θέματα κινητικότητας και ποιότητας ζωής με μια σειρά δράσεων στο πλαίσιο του προγράμματος ομπρέλα Respect the city. Μεταξύ των ενεργειών που δοκιμάστηκαν, ήταν η εισαγωγή μιας νέας διαδρομής πλοίων που συνδέει το λιμάνι με την Παλιά Πόλη συνέβαλε στην ενσωμάτωση των θαλάσσιων μεταφορών στο τακτικό σύστημα δημόσιων μεταφορών. Η βελτίωση της προσφοράς υπηρεσιών κινητικότητας για τους τουρίστες και τους κατοίκους μπορεί να είναι θεμελιώδης για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τουρισμού, αλλά και για τη δημιουργία μιας κοινής κουλτούρας βιωσιμότητας που οδηγεί στην προώθηση του σεβασμού για τις τουριστικές πόλεις.Αρχή ν.6: Βελτίωση δημόσιων χώρων και αστικών υποδομών για κατοίκους και τουρίστες Οι δρόμοι και οι πλατείες των πόλεων μας είναι καθοριστικοί χώροι για την καθημερινή εμπειρία τουριστών και κατοίκων. Η καθαριότητα και η καλή διαχείρισή τους μπορεί να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής σε ένα αστικό περιβάλλον και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η πόλη σε διεθνές επίπεδο. Μετά την πανδημία, η αποτελεσματική διαχείριση των δημόσιων χώρων είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση του αισθήματος ασφάλειας, αλλά και για τη δημιουργία νέων ευκαιριών για επιχειρηματικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Η ενίσχυση του επιπέδου συνδεσιμότητας μεταξύ των παράκτιων χωριών και του γειτονικού Δουβλίνου ήταν μία από τις κύριες προκλήσεις όσον αφορά τον βιώσιμο αντίκτυπο του τουρισμού για το Dun Laoghaire, το οποίο δοκίμασε την ανάπτυξη της κυκλικής διαδρομής παράκτιας κινητικότητας και την ενίσχυση του Blackrock Village. Κάτοικοι και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων συμμετείχαν σε ένα συμμετοχικό σχήμα που οδήγησε στη δημιουργία νέων αστικών υποδομών και στην εδραίωση νέων υπηρεσιών και χώρων για κατοίκους και τουρίστες. Η επανατοποθέτηση του οδικού χώρου, καθιστώντας τον πιο βιώσιμο και ελκυστικό, αποτελεί κοινή προτεραιότητα για πολλές πόλεις στην Ευρώπη, οι οποίες πλέον ενοποιούν τις προσωρινές αλλαγές που εφαρμόστηκαν στην πρώτη φάση της πανδημίας. Η δημιουργία ασφαλέστερων και πιο ελκυστικών δημόσιων χώρων μπορεί να αποτελέσει σημαντική κληρονομιά για τη μελλοντική κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανάπτυξη των κοινοτήτων μας.Αρχή 7: Προσέλκυση νέων γενιών τουριστών για να ανακαλύψουν ξανά τις αστικές ομορφιές Η εκπαίδευση των τουριστών του μέλλοντος είναι μια σημαντική πρόκληση για τους τουριστικούς προορισμούς. Δεν είναι απλώς θέμα δημιουργίας υπηρεσιών και δραστηριοτήτων με δυνατότητα instagram, αλλά και ανάπτυξης περιέργειας και γούστου για ανακάλυψη. Οι κρυφές γωνιές των πόλεων μπορούν να τονώσουν το πάθος για την τοπική ιστορία, κάνοντας τους νέους εξερευνητές να συνειδητοποιήσουν περισσότερο τις αστικές ομορφιές και τους πιθανούς υπεύθυνους και βιώσιμους τουρίστες στο μέλλον. Με στόχο τη διαφοροποίηση της προσφοράς της για διαφορετικούς τύπους τουριστών, η Κρακοβία προσκάλεσε κατοίκους της πόλης διαφορετικών ηλικιακών ομάδων να συμμετάσχουν σε ξεναγήσεις σε ασυνήθιστα μέρη της πόλης. Η πρωτοβουλία υποστήριξε την ιδέα να είσαι τουρίστας στην πόλη σου και προώθησε την ανάπτυξη περιεχομένου που δημιουργείται από χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση της Κρακοβίας ως ενδιαφέροντος προορισμού για διαφορετικούς τύπους τουριστών. Η ενθάρρυνση της χρήσης πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να γίνει viral το αστικό περιεχόμενο ή για την ανάπτυξη χρήσιμων οδηγών με συμβουλές για τουρίστες και κατοίκους μπορεί να δημιουργήσει νέους τύπους συνεργασίας μεταξύ τουριστών, επαγγελματιών και κατοίκων με τη δημιουργία νέου περιεχομένου και υπηρεσιών με παγκόσμια προβολή.Αρχή 8: Εξισορρόπηση των αναγκών της οικονομίας, της κοινωνίας και της φύσης Η φύση είναι η βασική υποδομή του τουρισμού για πολλούς προορισμούς στην Ευρώπη. Οι τουριστικές εμπειρίες πρέπει να σέβονται το περιβάλλον, να εξισορροπούν τις ανάγκες για οικονομική ανάπτυξη και διατήρηση των φυσικών πόρων. Ο φυσιολατρικός τουρισμός μπορεί επίσης να συμπληρώσει τον αστικό τουρισμό, με δραστηριότητες όλο το χρόνο που πρέπει να σχεδιαστούν καλά, να αναπτυχθούν και να διαφημιστούν σε διαφορετικούς τύπους επισκεπτών. Με στόχο τη διασφάλιση του αρκτικού οικοσυστήματος από τον μαζικό τουρισμό, το Ροβανιέμι ανέπτυξε μια σειρά διαδικτυακών εκπαιδεύσεων με την ονομασία «TourismABC» για τουριστικούς φορείς, προκειμένου να ενισχύσει την κατανόηση των τοπικών συνθηκών και πρακτικών από τους επιχειρηματίες. Συγκεκριμένες ενδείξεις σχετικά με την ασφάλεια, τη διάθεση απορριμμάτων και την ανακύκλωση παραδίδονται στους τουριστικούς φορείς, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι τουρίστες σχετικά με το εύθραυστο οικοσύστημα της Αρκτικής και να δεσμευτούν στη βιωσιμότητα. Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής μέσω της μείωσης των επιπτώσεων του τουρισμού είναι μια πρόκληση που μοιράζονται πολλές αστικές και αγροτικές περιοχές σε όλη την Ευρώπη: η ενεργός συμμετοχή των κοινοτήτων και του επιχειρηματικού τομέα μπορεί να είναι αποφασιστική για την ενίσχυση των κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών οφελών του τουρισμού, εάν αναπτυχθεί σε αρμονία με το περιβάλλον.Αρχή 9: Εκπαίδευση των τουριστών να σέβονται τους τουριστικούς προορισμούς και να τους ζουν σαν ντόπιοι Το να ζεις έναν τουριστικό προορισμό ως ντόπιος είναι μια φιλοδοξία για πολλούς τουρίστες, αλλά όχι για όλους. Ο μαζικός τουρισμός συχνά αδιαφορεί για το πώς η πόλη κατοικείται και βιώνεται καθημερινά από τους κατοίκους της, με τις τελετουργίες και τις συνήθειές τους που δύσκολα ταιριάζουν με τις ανάγκες των τουριστών. Η δημιουργία αυθεντικών τουριστικών εμπειριών, που δίνουν αξία και σε πρωτότυπες πτυχές της αστικής ζωής όπως βιώνουν οι ντόπιοι, είναι μια ανάγκη που μοιράζονται πολλές πόλεις σε όλη την Ευρώπη που είναι πρόθυμες να δημιουργήσουν μια πρωτότυπη ισορροπία μεταξύ των αναγκών των τουριστών και των αναγκών των κατοίκων. Με στόχο να μοιραστεί τη μοναδικότητα και την αυθεντικότητα της πόλης, η Βενετία ξεκίνησε μια επικοινωνιακή εκστρατεία για την αλλαγή της αντίληψης των τουριστών για το φαινόμενο της παλίρροιας. Η εκστρατεία παρείχε σαφείς πληροφορίες σχετικά με αυτό το φυσικό φαινόμενο και τη συμπεριφορά που πρέπει να ακολουθηθεί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης για πλημμύρες. Η βελτίωση της ποιότητας των πληροφοριών που παρέχονται στους τουρίστες, η παροχή χρήσιμων γνώσεων για την εμπειρία της ζωής της πόλης με πρωτότυπο και αυθεντικό τρόπο, είναι θεμελιώδης για την αύξηση της ποιότητας της προσφοράς και των δημιουργικών εναλλακτικών περιηγήσεων και δραστηριοτήτων για τους τουρίστες.Αρχή 10: Από τοπικό σε παγκόσμιο: σχεδιασμός ανάκαμψης του τουρισμού με τις τοπικές κοινότητες Η ενεργός συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών είναι καθοριστική για την ανάκαμψη του τουρισμού, παντού. Η συμμετοχή κατοίκων, ενδιαφερομένων και καινοτόμων στον καθορισμό των στρατηγικών τουριστικών προορισμών είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων που προέκυψαν μετά την πανδημία Covid-19. Ο αντίκτυπος του τουρισμού στο περιβάλλον, τους δημόσιους χώρους, τη στέγαση, τα συστήματα κινητικότητας και την τοπική οικονομία πρέπει να εναρμονιστεί και να γίνει βιώσιμος μέσω της χρήσης συλλογικής νοημοσύνης, η οποία καθιστά την τοπική κοινότητα καθοριστική για την ανάπτυξη πρακτικών σε διαφορετικά επίπεδα. Ταυτόχρονα, οι πόλεις πρέπει να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με άλλες τοπικές αρχές σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να εμπνευστούν από καινοτόμες λύσεις αλλά και να επηρεάσουν το μέλλον του κλάδου και τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις αντιμετωπίζουν παγκόσμιους ιδιωτικούς παράγοντες. Η ανάπτυξη καινοτόμων πρωτοβουλιών όσον αφορά τη διακυβέρνηση, όπως η ενοποίηση των Τοπικών Ομάδων URBACT σε μόνιμα Παρατηρητήρια για τον βιώσιμο αντίκτυπο του τουρισμού ή η σύνδεση της ανάπτυξης ολοκληρωμένων τουριστικών στρατηγικών με τον εντοπισμό της υλοποίησης Σχεδίων Βιωσιμότητας. Ο βιώσιμος τουρισμός αποτελεί οριζόντιο θέμα στις τοπικές πολιτικές ατζέντες σε όλη την Ευρώπη. Simone D’Antonio – Ad Hoc Expert Πόλεις Φιλικές προς τον Τουρισμό Υποβλήθηκε από τη Sabrina Bruzzone, στις 2 Αυγούστου 202 |
Read time: 7 minutes
The final report of the URBACT network on the impact of tourism gives useful indications to European cities which are working on making tourism more sustainable at different dimensions. Takeaways from the experience of the partners and interesting suggestions for policy-makers at European, national and local level
—————————————————————————————————————————————————–
The Tourism-Friendly Cities Manifesto: 10 principles on how cities can make the impact of tourism more sustainable
The final report of the URBACT network on the impact of tourism gives useful indications to European cities which are working on making tourism more sustainable at different dimensions. Takeaways from the experience of the partners and interesting suggestions for policy-makers at European, national and local level
The journey of Tourism-Friendly Cities has come to an end, but the issues raised by the experience carried out by the partners of the network on sustainable impact of tourism are pressing in a time of global recovery of the tourism sector.
That is the main reason that pushed the network to develop ten principles which may be implemented or replicated by other cities at European and global level, in order to make the recovery of the sector more sustainable and fair for all the actors involved, such as tourists, business representatives, public authorities and local communities.
In view of the launch of the Partnership on Sustainable Tourism of the Urban Agenda for the EU, the principles developed by Tourism-Friendly Cities can serve as basis for continuing the debate on the topic in the next few years, inspiring other local authorities to develop integrated strategies and innovative actions following the milestones experienced by the partners of the URBACT network.
Here are the points of the Manifesto, officially presented at the occasion of the final conference held in Venice on 30th and 31st May 2022, developed by the cities of Tourism-Friendly Cities taking inspiration from the Integrated Action Plans and the Small-Scale Action developed and implemented in collaboration with the stakeholders of the respective URBACT Local Groups.
Principle 1: Fostering proximity tourism through improving the offer to tourists and residents
The development of new services and itineraries for tourists and residents was a need emerged in the first phase of the Covid-19 pandemic, with the objective of restarting tourism from proximity even though international travel limitations were still adopted by the majority of the countries.
This set of measures, which can be reconnected to the global debate on staycation or proximity tourism, had an unexpected success in many cities around Europe and became the basis for reorienting the offer to tourists and residents, leading to the creation of new itineraries in less crowded places.
Having promoted itself as a destination for short city-breaks in the last decade, Genoa started to promote the discovery of places which have never been considered as possible destinations for holidays or weekends off. In the aftermath of the pandemic, Genoa is pursuing the creation of new outdoor paths for reducing the concentration of tourists in the city centre and, at the same time, to let them discover three routes along the historical aqueduct with sustainable modes of transportation (by walking, lift or bus).
The creation of new outdoor routes for tourists is just one of the possible examples of proximity tourism, which gives the opportunity to discover hidden gems and to promote a better knowledge of the main local assets by the local community.
Principle 2: Making local stakeholders and residents innovative ambassadors of the city beauties
Tourism promotion strategies are often developed without taking into account the added value that local communities can bring in. Business owners, innovators, residents possess a wealth of stories and knowledge that can be used for making tourism promotion more inclusive and sustainable, but at the same time can be transferred to tourists giving value to the history of the city and its human capital.
Fostering a sense of ownership of city beauties is fundamental for creating a community spirit which is a decisive element for tourism promotion, but it can also contribute to preserve the authenticity of the tourism offer and local traditions as distinctive element in a competitive global market.
Animated by the need of increasing residents’ awareness of the growing importance of tourism for the local economy, Braga launched an original initiative called “Enjoy the city like a tourist” open to local community members, entrepreneurs and innovators who took part in immersive guided tours around the city to discover different corners of Braga are experienced by the tourists.
the touristic appeal of a city is the first step for improving services and activities, making them more sustainable and accessible for all. Cultural heritage, gastronomy and craftsmanship are almost everywhere in Europe key points for tourism recovery, especially when local communities develop around them a genuine sense of pride.
Principle 3: Promoting local craft productions to attract quality tourism
Local craft productions are often part of the local identity, representing not only a powerful sector of the local economy but also a shared value for the local community.
Artisanal products or food specialities are often the core attraction in local markets and commercial streets, and can be also used for promoting innovative forms of collaborative regeneration of public spaces.
Taking inspiration from the global movement of the farmers’ markets, Caceres launched once a month a new retail marketspace called Biomarket in the Ribera del Marco area, with the objective of raising the knowledge on local products and attract new visitors. The farmers’ market rapidly became a point of reference for local and regional visitors, contributing to revitalize an area which is at the core of multiple projects.
Healthy food can be driver of a shared commitment on social and environmental sustainability. Consolidating temporary initiatives into permanent marketplaces can improve the offer for tourists but can also create new economic opportunities for the urban and rural communities.
Principle 4: Making city infrastructures more accessible for all
Public spaces and tourism attractions are often not accessible for elderly persons or people with disabilities, making the tourism experience less enjoyable for families and groups. Rethinking the design of tourism infrastructures is crucial for increasing social, economic and environmental sustainability and for meeting the needs of different types of visitors.
Improving infrastructures of coastal and spa destinations, fostering the regeneration of streets and squares, but also organizing gatherings and sport activities in green spaces can be crucial for making tourism part of active ageing strategies, testing new solutions for developing new types of tourism.
Committed to improving its international branding strategy as a modern spa destination, Druskininkai organized a pilot event called “Druskininkai without limits?”, involving a group of tourists with movement disabilities in tours and activities that helped the city to collect feedbacks on the quality of public spaces and infrastructure, and useful inputs on how to make them more accessible for all.
The development of innovative financial schemes for improving the accessibility of public and private facilities is a challenge for making the action of adaptation more sustainable, but also for creating a shared awareness of the challenges related to inclusive and accessible tourism.
Principle 5: Implementing innovative and clean mobility solutions for tourists and residents
Tourism has a strong impact on transport infrastructures and solutions, which are responsible for a considerable part of the emissions of the sector at urban level. Reducing the impact of mobility on tourism destination can improve the quality of the public spaces and, more in general, of the experience for residents and visitors.
The investment on alternative routes or on the use of sustainable modes of transportation can be crucial for destinations which are trying to limit the impact of huge crowds of tourism in historical city centres, while preserving a good quality of services for residents all the year round.
After having introduced smart measures for limiting the number of tourists acceding every day to the Old Town, Dubrovnik tackled mobility issues and quality of life with a series of actions within the umbrella programme Respect the city. Among the actions tested, the introduction of a new boat route connecting the port to the Old Town contributed to integrating maritime transportation in regular public transportation system.
Improving the offer of mobility services for tourists and residents can be fundamental for reducing the environmental impact of tourism, but also for creating a shared culture of sustainability leading to promote the respect for the touristic cities.
Principle n.6: Improving public spaces and civic infrastructures for residents and tourists
Streets and squares of our cities are decisive spaces for the everyday experience of tourists and residents. Keeping them clean and well managed can improve the overall quality of life in an urban context, and how the city is perceived at international level.
After the pandemic, the effective management of public spaces is crucial for increasing the sense of safety, but also for creating new opportunities for business and cultural activities.
Enhancing the level of connectivity between the coastal villages and the neighbouring Dublin was one of the main challenges in terms of sustainable impact of tourism for Dun Laoghaire, which tested the development of the coastal mobility cycle route and the enhancement of Blackrock Village. Residents and business owners were involved in a participatory scheme which led to the creation of new civic infrastructures and to the consolidation of new services and spaces for residents and tourists.
Repurposing the road space, making it more liveable and attractive, is a shared priority for many cities in Europe which are now consolidating temporary changes implemented in the first phase of the pandemic. The creation of safer and more attractive public spaces can be an important legacy for the future social, economic and environmental development of our communities.
Principle 7: Attracting new generations of tourists to rediscover urban beauties
Educating the tourists of the future is an important challenge for tourism destinations. It is not just a matter of creating instagrammable services and activities, but also of developing curiosity and taste for discovery.
Hidden corners of the cities can stimulate the passion for local history, making young explorers more conscious of the urban beauties and potential responsible and sustainable tourists in the future.
With the objective of diversifying its offer for different types of tourists, Krakow invited city residents of different age groups to join guided tours through unusual places of the city. The initiative supported the idea of being a tourist in your city, and promoted the development of user generated contents on social media for promoting Krakow as an interesting destinations for different types of tourists.
Fostering the use of social media platforms for making urban contents viral or for developing useful guides with tips for tourists and residents can create new types of cooperation among tourists, professionals and residents with the creation of new contents and services with a global visibility.
Principle 8: Balancing the needs of economy, society and nature
Nature is the core infrastructure of tourism for many destinations in Europe. Tourism experiences need to be respectful of the environment, balancing the needs for economic growth and conservation of natural resources.
Nature tourism can also complement urban tourism, with year-round activities that need to be well designed, developed and advertised to different types of visitors.
With the objective of safeguarding Arctic ecosystem from the mass tourism, Rovaniemi developed a series of online trainings called “TourismABC” for tourism operators in order to strengthen entrepreneurs’ understanding of local conditions and practices. Concrete indications on safety, waste disposal and recycling are delivered to tourism operators, in order to raising the awareness on the fragile Arctic ecosystem and get them committed to sustainable development.
Mitigating climate change through reducing the impact of tourism is a challenge shared by many urban and rural areas around Europe: the active involvement of communities and business sector can be decisive for strengthening social, cultural and economic benefits of tourism if developed in an harmonic way with the surrounding environment.
Principle 9: Educating tourists to respect tourism destinations and to live them like a local
Living a tourism destination as a local is an ambition for many tourists, but not for all. Mass tourism often doesn’t care of how the city is inhabited and experienced everyday by its residents, with their rituals and habits that hardly fit with the needs of the tourists.
Creating authentic tourism experiences, which give value also to original aspects of the urban life as experienced by the locals, is a need shared by many cities around Europe willing to create an original balance between the needs of the tourists and the ones of the residents.
With the objective of sharing city’s uniqueness and authenticity, Venice launched a communication campaign for changing tourists’ perception on the phenomenon of high tide. The campaign provided clear information on this natural phenomenon and the conduct to follow in case of flooding emergency.
Improving the quality of the information delivered to tourists, offering them useful insights to experience the city life in an original and authentic way, is fundamental for raising the quality of the offer and creative alternative tours and activities for tourists.
Principe 10: From local to global: planning tourism recovery with local communities
The active involvement of the local communities is crucial for tourism recovery, everywhere. Involving residents, stakeholders and innovators in the definition of tourism destination strategies is particularly important for tackling all the challenges emerged after the Covid-19 pandemic.
The impact of tourism on environment, public spaces, housing, mobility systems and local economy needs to be harmonized and made sustainable through the use of collective intelligence, which makes local community decisive for developing practices at different levels.
At the same time, cities need to reinforce their ties with other local authorities at international level, in order to take inspiration from innovative solutions but also for influencing the future of the sector and how cities deal with global private players.
Developing innovative initiatives in terms of governance, such as the consolidation of the URBACT Local Groups into permanent Observatories on sustainable impact of tourism or connecting the development of integrated tourism strategies to localizing SDGs implementation and international relations and branding activities, can be crucial for making sustainable tourism a cross-cutting topic in the local political agendas around Europe.
Simone D’Antonio – Ad Hoc Expert Tourism-Friendly Cities
Submitted by Sabrina Bruzzone on 02 August 2022
Αφήστε μια απάντηση