H Nemonte Nenquimo αγωνίζεται χρόνια για να αποκρούσει τις εταιρίες εξόρυξης, υλοτομίας και πετρελαίου που σκοπεύουν να “αναπτύξουν” το τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Η ηγέτιδα των αυτόχθονων Waorani του Ισημερινού, πρωτοστάτησε σε μια αγωγή το 2019 που απαγόρευε την εξόρυξη σε 500.000 στρέμματα των προγονικών της εδαφών – μια δικαστική νίκη που έδωσε ελπίδα στις κοινότητες ιθαγενών σε όλο τον κόσμο.
Αλλά η Nenquimo, βραβευμένη ως Πρωταθλητής της Γης (Champion of the Earth) από τα Ηνωμένα Έθνη το 2020, δεν ελπίζει μόνο να σώσει τους Waorani. Προστατεύοντας τον Αμαζόνιο, μια σημαντική φυσική περιοχή “δέσμευσης” αερίων του θερμοκηπίου, ελπίζει να σώσει τον πλανήτη.
«Αν επιτρέψουμε να καταστραφεί ο Αμαζόνιος… αυτό επηρεάζει εμάς ως αυτόχθονες πληθυσμούς, αλλά θα επηρεάσει επίσης τους πάντες λόγω της κλιματικής αλλαγής», λέει η Nenquimo. «Ο αγώνας που κάνουμε είναι για όλη την ανθρωπότητα».
Την Παγκόσμια Ημέρα των Αυτόχθονων , οι ειδικοί λένε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μάθουν από τα περιβαλλοντικά παραδείγματα που δίνουν οι αυτόχθονες κοινότητες, μερικές από τις οποίες ζουν σε αρμονία με τη φύση για χιλιάδες χρόνια . Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να επιταχύνουμε την τριπλή πλανητική κρίση που αντιμετωπίζει ο κόσμος με την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τη ρύπανση.
«Η απώλεια της βιοποικιλότητας και η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με τη μη βιώσιμη διαχείριση των πόρων, ωθούν τους φυσικούς χώρους σε όλο τον κόσμο, από δάση μέχρι ποτάμια και σαβάνες, σε οριακό σημείο», λέει η Siham Drissi, Υπεύθυνη αξιωματούχος του Προγράμματος Για το Περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών (UNEP). «Χρειάζεται οπωσδήποτε να προστατεύσουμε, να διατηρήσουμε και να προωθήσουμε την παραδοσιακή γνώση, τη συνήθη βιώσιμη χρήση και την τεχνογνωσία των αυτόχθονων κοινοτήτων, εάν θέλουμε να σταματήσουμε τη ζημιά που κάνουμε – και τελικά να σωθούμε».
Μια άρρωστη Γη
Ο πλανήτης φιλοξενεί περισσότερους από 476 εκατομμύρια αυτόχθονους που ζουν σε 90 χώρες. Μαζί, κατέχουν, διαχειρίζονται ή καταλαμβάνουν περίπου το ένα τέταρτο της γης του κόσμου . Είναι το έδαφος που τα πήγε πολύ καλύτερα από το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Γης.
Μια έκθεση ορόσημο του 2019 από τη Διακυβερνητική “Πλατφόρμα Επιστημονικής Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστήματος” (IPBES) που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη (Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services – IPBES) διαπίστωσε ότι ο φυσικός κόσμος συρρικνώνεται με ρυθμό άνευ προηγουμένου στην ανθρώπινη ιστορία. Περίπου τα τρία τέταρτα της ξηράς (εκτός υγροτόπων) του πλανήτη έχουν «αλλάξει σημαντικά» από ανθρώπινες ενέργειες, οι οποίες έχουν θέσει σε κίνδυνο κρίσιμα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων των δασών, των σαβάνων και των ωκεανών, ενώ ωθούν 1 εκατομμύριο είδη προς την εξαφάνιση.
Αν και η περιβαλλοντική παρακμή επιταχύνεται σε πολλές αυτόχθονες κοινότητες, ήταν εκεί «λιγότερο σοβαρή» από ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου, σύμφωνα με την έκθεση.
Οι ειδικοί λένε ότι αυτό οφείλεται εν μέρει σε αιώνες παραδοσιακής γνώσης και στην επικρατούσα, σε πολλές κοινότητες, άποψη ότι η φύση είναι ιερή. Αυτή η γνώση, «περιλαμβάνει πρακτικούς τρόπους για να διασφαλιστεί η ισορροπία του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, επομένως μπορεί να συνεχίσει να παρέχει βασικές υπηρεσίες όπως νερό, γόνιμο έδαφος, τροφή, στέγη και φάρμακα», λέει η Siham Drissi .
Οι ηγέτες της διατήρησης
Σε πολλά μέρη του κόσμου, οι αυτόχθονες κοινότητες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της διατήρησης της φύσης, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση που υποστηρίζεται εν μέρει από το UNEP. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η κοινότητα Bambuti-Babuluko βοηθά στην προστασία ενός από τα τελευταία εναπομείναντα τμήματα του πρωτογενούς τροπικού δάσους της Κεντρικής Αφρικής. Στο Ιράν, η ημινομαδική κοινότητα Chahdegal Balouch επιβλέπει 580.000 εκτάρια εύθραυστων θαμνώνων και ερήμων. Και στο μακρινό βόρειο τμήμα του Καναδά, οι ηγέτες των Ινουίτ εργάζονται για να αποκαταστήσουν κοπάδια καριμπού , των οποίων ο αριθμός είχε μειωθεί απότομα.
Η συμπερίληψη των αυτόχθονων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων στην περιβαλλοντική διακυβέρνηση και η αξιοποίηση των γνώσεών τους βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους. Επίσης, βελτιώνει τη διατήρηση, την αποκατάσταση και τη βιώσιμη χρήση της φύσης , κάτι που ωφελεί την κοινωνία γενικότερα.
Οι αυτόχθονες πληθυσμοί και η φύση που προστατεύουν
Οι αυτόχθονες κοινότητες είναι συχνά σε καλύτερη θέση από τους επιστήμονες στο να παρέχουν πληροφορίες για την τοπική βιοποικιλότητα και την περιβαλλοντική αλλαγή και συμβάλλουν σημαντικά στη διακυβέρνηση της βιοποικιλότητας σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, σημειώνει η έκθεση της IPBES.
Παρόλα αυτά, οι αυτόχθονες κοινότητες βλέπουν συχνά τη γη τους να την εκμεταλλεύονται και οι ίδιοι να στερούνται ιδιοκτησίας και γι’ αυτό αγωνίζονται για να έχουν λόγο στο τι συμβαίνει στα εδάφη τους.
«Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η πολιτιστική κληρονομιά και η παραδοσιακή γνώση των αυτόχθονων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση της φύσης και μπορούν να ενισχύσουν την εθνική και παγκόσμια δράση για την κλιματική αλλαγή», λέει η Siham Drissi.
Ένα βασικό μέρος αυτής της διαδικασίας, πρόσθεσε, είναι η αναγνώριση των αξιώσεων των αυτόχθονων στη γη τους και η υιοθέτηση των παραδοσιακών τρόπων διαχείρισης της γης.
Εντεινόμενες απειλές
Επειδή οι ζωές τους είναι συχνά στενά συνδεδεμένες με τη γη, οι αυτόχθονες κοινότητες ήταν από τις πρώτες που αντιμετώπισαν τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Από την έρημο Καλαχάρι μέχρι τα βουνά των Ιμαλαΐων μέχρι το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, οι ξηρασίες, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές έχουν πλήξει τις κοινότητες που ήδη παλεύουν με τη φτώχεια και τις εισβολές στη γη τους. Αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτικό για τον έξω κόσμο να αναγνωρίσει τα δικαιώματα και τις πρακτικές των αυτόχθονων κοινοτήτων, λέει η Nenquimo.
«Οι εταιρίες εξόρυξης, οι καπιταλιστές, η κυβέρνηση – λένε ότι οι ιθαγενείς είναι αδαείς», λέει. «Εμείς, οι ιθαγενείς, γνωρίζουμε γιατί συμβαίνει η κλιματική αλλαγή… [η ανθρωπότητα] βλάπτει και καταστρέφει τον πλανήτη μας. Ως αυτόχθονες πληθυσμοί, πρέπει να ενωθούμε σε έναν και μόνο στόχο: να απαιτήσουμε να μας σέβονται».
Η Διεθνής Ημέρα των Αυτόχθονων Λαών του Κόσμου γιορτάζεται παγκοσμίως στις 9 Αυγούστου. Η Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτόχθονων Λαών απαιτεί να λαμβάνεται ελεύθερη, εκ των προτέρων και ενημερωμένη συναίνεση των αυτόχθονων πληθυσμών σε θέματα θεμελιώδους σημασίας για τα δικαιώματα, την επιβίωση, την αξιοπρέπεια και την ευημερία τους. Σηματοδοτώντας την έναρξη της Δεκαετίας του ΟΗΕ για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων (2021-2030) , το UNEP συνεργάζεται με το Μόνιμο Φόρουμ των Ηνωμένων Εθνών για τα ζητήματα των αυτόχθονων με τη δημοσίευση εργασιών σχετικά με την παραδοσιακή γνώση για την αποκατάσταση και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων. Το UNEP έχει επίσης καθιερώσει μια πολιτική για την προώθηση της προστασίας των υπερασπιστών του περιβάλλοντος και δεσμεύει θρησκευτικούς ηγέτες και κοινότητες να συνεργαστούν με τους αυτόχθονες πληθυσμούς για να υποστηρίξουν βιώσιμες δασικές πολιτικές και την προστασία των δικαιωμάτων τους του μέσω της Διαθρησκευτικής Πρωτοβουλίας για τα Τροπικά Δάση .
———————————————————————————————————————————————————————————
How indigenous knowledge can help prevent environmental crises
Nemonte Nenquimo has spent years fending off miners, loggers and oil companies intent on developing the Amazon rainforest.
The leader of Ecuador’s indigenous Waorani people, she famously fronted a 2019 lawsuit that banned resource extraction on 500,000 acres of her ancestral lands — a court win that gave hope to indigenous communities around the world.
But Nenquimo, a 2020 United Nations Champion of the Earth, isn’t only hoping to save the Waorani. By protecting the Amazon, an important store of greenhouse gases, she’s hoping to save the planet.
“If we allow the Amazon to be destroyed… that affects us as indigenous peoples, but it will also affect everyone because of climate change,” says Nenquimo. “The struggle we do is for all humanity.”
On the International Day of the World’s Indigenous Peoples, experts say governments must learn from the environmental examples set by indigenous communities, some of which have lived in harmony with nature for thousands of years. Otherwise, we risk accelerating the triple planetary crisis the world faces of climate change, biodiversity loss, and pollution.
“Biodiversity loss and climate change, in combination with the unsustainable management of resources, are pushing natural spaces around the world, from forests to rivers to savannahs, to the breaking point,” says Siham Drissi, Biodiversity and Land Management Programme Officer with the United Nations Environment Programme (UNEP). “We absolutely need to protect, preserve and promote the traditional knowledge, customary sustainable use and expertise of indigenous communities if we want to halt the damage we’re doing – and ultimately save ourselves.”
An ailing Earth
The planet is home to more than 476 million indigenous people living in 90 countries. Together, they own, manage or occupy about one-quarter of the world’s land. It is territory that has fared far better than most of the rest of the Earth.
A landmark 2019 report from the United Nations-backed Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) found that the natural world is declining at a pace unprecedented in human history. Some three-quarters of the planet’s dry land has been “significantly altered” by human actions, which has imperiled crucial ecosystems, including forests, savannahs and oceans while pushing 1 million species towards extinction.
While environmental decline is accelerating in many indigenous communities, it has been “less severe” than in other parts of the world, the report found.
Experts say that is due in part to centuries of traditional knowledge and, in many communities, a prevailing view that nature is sacred. This knowledge, “encompasses practical ways to ensure the balance of the environment in which we live, so it may continue to provide essential services such as water, fertile soil, food, shelter and medicines,” says Drissi.
Conservation leaders
In many parts of the world, indigenous communities are at the forefront of conservation, according to a recent report supported in part by UNEP. In the Democratic Republic of Congo, the Bambuti-Babuluko community is helping to protect one of Central Africa’s last remaining tracts of primary tropical forest. In Iran, the semi-nomadic Chahdegal Balouch oversee 580,000 hectares of fragile scrubland and desert. And in Canada’s far north, Inuit leaders are working to restore caribou herds, whose numbers had been in steep decline.
Including indigenous peoples and local communities in environmental governance and drawing from their knowledge enhances their quality of life. It also improves conservation, restoration, and the sustainable use of nature, which benefits society at large.RELATED
STORYIndigenous peoples and the nature they protect
States have these 13 duties when it comes to biodiversity and human rights
Indigenous groups are often better placed than scientists to provide information on local biodiversity and environmental change, and are important contributors to the governance of biodiversity at local and global levels, the IPBES report noted.
Despite that, indigenous groups often see their land exploited and dispossessed and struggle to have a say in what happens in their territories.
“Governments need to recognize that cultural heritage and traditional knowledge of indigenous peoples and local communities significantly contribute to conservation and can enhance national and global action on climate change,” says Drissi.
A key part of that process, she added, is recognizing indigenous land claims and embracing traditional ways of managing land.
Mounting threats
Because their lives are often intimately tied to the land, indigenous communities have been among the first to face the fallout from climate change. From the Kalahari Desert to the Himalaya Mountains to the Amazon Rainforest, droughts, floods and fires have beset communities already struggling with poverty and incursions onto their land. That makes it all the more imperative for the outside world to acknowledge the rights and practices of indigenous communities, said Nenquimo.
“The extractivists, the capitalists, the government – they say indigenous people are ignorant,” she says. “We, the indigenous people, know why climate change is happening… [humanity is] damaging and destroying our planet. As indigenous people, we must unite in a single objective: that we demand that they respect us.”
The International Day of the World’s Indigenous Peoples is celebrated globally on 9 August. The UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples requires that free, prior and informed consent of indigenous peoples be obtained in matters of fundamental importance for their rights, survival, dignity, and well-being. Marking the start of the UN Decade for Ecosystems Restoration (2021-2030), UNEP is working with the UN Permanent Forum on Indigenous Issues to publish work on traditional knowledge for ecosystems restoration and resilience. UNEP has also established a policy to promote the protection of environmental defenders, and engages religious leaders and communities to work with the indigenous peoples to advocate for sound forest policies and the protection of the rights of its guardians through the Interfaith Rainforest Initiative.
Αφήστε μια απάντηση