Συνεργασία μεταξύ ενεργειακών συνεταιρισμών – ο ένας δίνει το χέρι στον άλλο
Η κοινοτική ενέργεια η ενέργεια που παράγεται από ενεργειακές κοινότητες) είναι το κλειδί για τη δράση κατά της κλιματικής κρίσης. Μπορεί να ενδυναμώσει τους ανθρώπους, να ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες και να αναζωογονήσει τις κοινότητες. Οι πρωτοβουλίες της Κοινότητας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάβαση προς ένα 100% ανανεώσιμο και δίκαιο ενεργειακό μέλλον. Ιστορίες επιτυχίας κοινοτικών ενεργειακών έργων υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Στο REScoop.eu – την ομοσπονδία ενεργειακών συνεταιρισμών- θέλουν να αναδείξουν αυτές τις ιστορίες προκειμένου να επιταχύνουν περαιτέρω την κίνηση προς ένα πιο καθαρό και δημοκρατικό σύστημα. Παρουσιάζουμε εδώ ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε από την REScoop.eu και αφορά μια πρωτοβουλία στην Ελλάδα.
Το άρθρο στο REScoop.eu
Τον Ιούλιο μιλήσαμε για τον πρώτο ενεργειακό συνεταιρισμό στη Ρουμανία και πώς η υποστήριξη του ισπανικού συνεταιρισμού Som Energia τους βοήθησε να ξεκινήσουν τις δραστηριότητές τους. Αυτό το μήνα εμβαθύνουμε στο θέμα της συνεργασίας μεταξύ συνεταιρισμών μέσω της ιστορίας του Υπερίωνα (Hyperion) στην Αθήνα.
Συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών
Η έκτη συνεταιριστική αρχή που περιγράφεται από τη Διεθνή Συνεταιριστική Συμμαχία αναφέρεται στη συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών και έχει ως εξής: «Οι συνεταιρισμοί εξυπηρετούν τα μέλη τους πιο αποτελεσματικά και ενισχύουν το συνεταιριστικό κίνημα συνεργαζόμενοι μέσω τοπικών, εθνικών, περιφερειακών και διεθνών δομών».
Με τις παραδοσιακές τράπεζες να γυρίζουν την πλάτη τους σε ενεργειακά έργα της κοινότητας, η συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών αποδεικνύεται σωτήρια για πολλές πρωτοβουλίες. Το τελευταίο παράδειγμα αυτής της συνεργασίας είναι η υποστήριξη που παρείχε ο πορτογαλικός συνεταιρισμός Coopérnico στη νέα ελληνική ενεργειακή κοινότητα Hyperion.
Το έργο Hyperion
Το Hyperion είναι η πρώτη ενεργειακή κοινότητα στην Αθήνα που θα παράγει τη δική της ενέργεια από τον ήλιο για αυτοκατανάλωση. Δημιουργήθηκε νωρίτερα φέτος από μια μικρή ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι παρακινήθηκαν από τις κρίσεις υγείας, κλίματος και οικονομίας που ζούμε, αισθάνθηκαν την ανάγκη να αμφισβητήσουν το κεντρικό ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα, ενώ προσπαθούν να προωθήσουν κοινωνικο-οικολογικούς στόχους πέραν του κέρδους.
Το πρώτο έργο της ενεργειακής κοινότητας είναι η κατασκευή ενός ηλιακού πάρκου 80 KW στη Στερεά Ελλάδα, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας περίπου 30 νοικοκυριών στην Αθήνα . Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στον συνεταιρισμό γίνονται αυτοπαραγωγοί-καταναλωτές (pro-sumer) και συνιδιοκτήτες του ηλιακού αγροκτήματος επίσης. Μέσω των συνεταιριστικών μεριδίων τους, κατέχουν μέρος της ετήσιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του ηλιακού πάρκου, το οποίο στη συνέχεια αφαιρείται από τον λογαριασμό ενέργειας τους.
Μοντέλο Hyperion. (γ) Hyperion Energy Community
Στόχος του Hyperion είναι να χρησιμοποιήσει αυτήν την πρώτη εγκατάσταση ως παράδειγμα καθοδήγησης για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων για την αναπαραγωγή της ενεργειακής κοινότητας σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και ενδεχομένως διεθνώς.
Συγκέντρωση κεφαλαίων για το έργο
Ο Hyperion συγκέντρωσε τα 40.000 € που χρειάζονταν για αυτό το πρώτο έργο από ίδιους πόρους των μελών αλλά και μέσω της ομότιμης επενδυτικής πλατφόρμας της Greenpeace Genervest. Ο Chris Vrettos, ιδρυτικό μέλος του Hyperion, εξηγεί γιατί αποφάσισαν να επιλέξουν αυτήν την επιλογή.
«Οι μη κερδοσκοπικές ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό εμπόδιο: την έλλειψη θεσμικών μηχανισμών χρηματοδότησης. Δεν θεωρούνται «τραπεζικές» επενδύσεις από συστημικές τράπεζες, γι ’αυτό και περιθωριοποιούνται. Η Genervest μας επέτρεψε να αναζητήσουμε χρηματοδότηση απευθείας από πολίτες ή άλλους συνεταιρισμούς, χωρίς να χρειαστεί να βασιστούμε σε συστημικά ιδρύματα ».
Το έργο συγκέντρωσε τα χρήματα είτε από τα μέλη άμεσα είτε μέσω μικροπιστώσεων με επιτόκιο 6% από κάθε είδους ανθρώπους και οργανισμούς σε λιγότερο από τρεις μήνες. Ο Chris συνοψίζει τη διαδικασία ως εξής:
«Ελλείψει θεσμικών χρηματοδοτικών εργαλείων, η κοινωνία των πολιτών είναι οργανωμένη από κάτω προς τα πάνω και παρέχει εναλλακτικές λύσεις. Φυσικά, υπήρξαν στιγμές έντονης ανησυχίας κατά τις οποίες αμφιβάλλαμε αν θα καταφέρουμε να συγκεντρώσουμε τα απαραίτητα κεφάλαια και ως εκ τούτου να πετύχουμε στο έργο. Η εμπειρία μας δείχνει ότι διάφοροι πολίτες, από διαφορετικά υπόβαθρα, μας στήριξαν με μικρά, μεσαία και μεγάλα ποσά, αναδεικνύοντας στην πράξη ένα εναλλακτικό μοντέλο χρηματοδότησης αλληλεγγύης ».
Μέλη Hyperion. (γ) Hyperion Energy Community
Συνεργατική υποστήριξη από την Coopérnico
Βασική συμβολή για την επιτυχία της χρηματοδότησης είχε και ο Coopérnico, ο μεγαλύτερος ενεργειακός συνεταιρισμό της Πορτογαλίας, ο οποίος κάλυψε το ένα όγδοο του συνολικού ποσού.
Η Electra Energy, ο ελληνικός ενεργειακός συνεταιρισμός πίσω από τη δημιουργία του Hyperion και η Coopérnico είναι και τα δύο μέλη του REScoop.eu, οπότε έχουν έρθει σε επαφή μεταξύ τους εδώ και αρκετό καιρό. Μετά από μια παρουσίαση του Hyperion στην Ετήσια Γενική Συνέλευση του REScoop.eu 2021 , η Coopérnico επικοινώνησε με το Hyperion και προσφέρθηκε να συνεισφέρει στην προσπάθειά τους για πλήρη χρηματοδότηση. Επίσης, και ο Άνεμος Ανανέωσης, μέλη του οποίου συμμετέχουν στον Hyperion, είναι μέλος της REScoop.eu.
Είναι ενδιαφέρον ότι το Coopérnico αντιμετώπισε παρόμοια εμπόδια χρηματοδότησης το 2013 όταν δημιουργήθηκε και το πρώτο του έργο πραγματοποιήθηκε χάρη στην υποστήριξη τριών συνεταιρισμών: του Beauvent από το Βέλγιο, της Som Energia από την Ισπανία και του Waterland από τις Κάτω Χώρες. Μαζί δημιούργησαν μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία στην οποία η Coopérnico είχε μερίδιο 17,5%.
Εργαστείτε προς ένα νέο παράδειγμα κοινωνικοοικονομικής οργάνωσης
Ο Hyperion έχει τώρα 32 μέλη και ελπίζουν να έχουν το πρώτο τους έργο πλήρως λειτουργικό και συνδεδεμένο στο δίκτυο μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου φέτος. Ο Chris Vrettos ανακοινώνει ότι θα γιορτάσουν την έναρξη με μια επίσκεψη στον χώρο του πάρκου, ένα πικνίκ και μια φωτογράφιση με όλα τα μέλη. Περιγράφει επίσης τα σχέδια του Hyperion για το μέλλον.
«Όσον αφορά τα επόμενα βήματα, βλέπουμε ήδη την επέκταση του Hyperion στη δεύτερη φάση του. ένα πάρκο 500 kwp που περιλαμβάνει περισσότερα από 160 μέλη, ένα σημαντικό μέρος του οποίου θα πρέπει να είναι ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά. Δεν πρόκειται να περιοριστούμε στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: ψάχνουμε επίσης τρόπους να εμπλακούμε σε προγράμματα κοινής χρήσης ηλεκτρονικών αυτοκινήτων ή να αγοράσουμε συλλογικά αντλίες θερμότητας για να αντικαταστήσουμε τα συστήματα θέρμανσης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το πιο σημαντικό, ο στόχος μας είναι να ορίσουμε ένα νέο παράδειγμα κοινωνικοοικονομικής οργάνωσης που δίνει προτεραιότητα στους κοινωνικούς και οικολογικούς στόχους έναντι του κέρδους. Ένα βασικό βήμα προς την επίτευξη αυτού είναι η στρατηγική δικτύωση με άλλες πρωτοβουλίες ομοϊδεάτων, γι ‘αυτό πιστεύουμε ότι η συμμετοχή μας στο REScoop.eu και η συνεργασία μας με την Coopérnico είναι και τα δύο τόσο σχετικά ».
Η REScoop.eu ως κινητήρια δύναμη πίσω από τη συνεργασία μεταξύ συνεταιρισμών
Ένας από τους ρόλους του REScoop.eu ως ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ενεργειακών συνεταιρισμών πολιτών είναι να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των ενεργειακών συνεταιρισμών REScoops σε όλη την Ευρώπη. Δημιουργούμε χώρους ανταλλαγής, όπως η Ετήσια Γενική Συνέλευση ή οι ομάδες εργασίας μας, και συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκά έργα όπου βρίσκουμε λύσεις για την ενεργειακή μετάβαση στην ενεργειακή δημοκρατία μαζί με μερικά από τα μέλη μας.
Το REScoop.eu είναι επίσης μέρος της ιδρυτικής ομάδας του The Mobility Factory , μιας ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας που διευκολύνει την επαφή μεταξύ συνεταιρισμών που παρέχουν υπηρεσίες κοινής χρήσης ηλεκτρονικών αυτοκινήτων και της REScoop MECISE , μιας υπηρεσίας οικονομικής διευκόλυνσης για τη χρηματοδότηση κοινοτικών ενεργειακών έργων και την ανάπτυξη κοινών έργων με άλλους συνεταιρισμούς.
Ο Chris υπογραμμίζει τη σημασία αυτής της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ συνεταιρισμών για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και δημοκρατικής ενεργειακής μετάβασης:
«Καθώς επιταχύνεται η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι συνεταιρισμοί ενέργειας πρέπει να αδράξουν αυτό τη μοναδική ευκαιρία και να συνεχίσουν να οργανώνονται σε αυτά τα δίκτυα αμοιβαίας αλληλεγγύης. Αυτό δεν σημαίνει μόνο οικονομική υποστήριξη, αλλά και δημιουργία ικανοτήτων, συλλογική όραση, συνηγορία και επίλυση συγκρούσεων. Πρέπει να παρουσιάσουμε μια εναλλακτική λύση στην επιθετική εμπορευματοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια θα είναι πραγματικά δίκαιη ».
Εργαστήριο κατά την Ετήσια Γενική Συνέλευση του REScoop.eu. (γ) REScoop.eu
———————————————————————————————————————————————————————————————————-
A cooperative helping hand to launch Hyperion
POSTED ON: 17/09/2021ÓSCAR GÜELL
Community energy is key to action on the climate crisis. It can empower people, boost local economies, and reinvigorate communities. Community-led initiatives play an important part in the transition towards a 100% renewable and just energy future. Success stories of community energy projects can be found all over Europe. At REScoop.eu we want to highlight these stories in order to further accelerate the movement towards a cleaner and democratic system.
In July we talked about the first energy cooperative in Romania and how the support of the Spanish cooperative Som Energia helped them start their activities. This month we deepen into the topic of cooperation among cooperatives through the story of Hyperion.
Cooperation among cooperatives
The sixth cooperative principle outlined by the International Cooperative Alliance refers to the cooperation among cooperatives and it reads as it follows: “Cooperatives serve their members most effectively and strengthen the cooperative movement by working together through local, national, regional and international structures.”
With traditional banks turning their backs on community energy projects, the cooperation among cooperatives is proving to be a lifeline for many initiatives. The last example of this cooperation is the support that the Portuguese cooperative Coopérnico provided to the new Greek community Hyperion.
The Hyperion project
Hyperion is the first energy community in Athens that will produce its own solar energy for self-consumption. It was created earlier this year by a small group of people who, sparked by the health, climate and economy crises that we are living in, felt the need to challenge the centralized, fossil-based energy system, whilst trying to deliver socio-ecological goals beyond simple profit-making.
The first project of the community is the construction of a 80 KW solar park in Central Greece, which will cover the electricity needs of about 30 households in Athens. People joining the cooperative become self-producers (prosumers) and co-owners of the solar farm too. Through their cooperative shares, they own part of the annual electricity production of the plant, which is then deducted from their energy bill.
The aim of Hyperion is to use this first installation as a guiding project to develop skills and capacity to replicate it in other areas of Greece and potentially internationally.
Raising the funds for the project
Hyperion raised the 40,000€ they needed for this first project through Greenpeace’s peer-to-peer investment platform Genervest. Chris Vrettos, founding member of Hyperion, explains why they decided to choose this option.
“Not for profit energy communities in Greece face an important obstacle: the lack of institutional funding mechanisms. They’re not considered ‘bankable’ investments by systemic banks, which is why they’re sidelined. Genervest allowed us to seek funding directly from citizens or other cooperatives, without having to rely on systemic institutions.”
The project raised the money through micro-credits with a 6% interest rate from all kind of people and organisations in less than three months. Chris summarises the process as it follows:
“In the absence of institutional financial tools, civil society is organized bottom up and provides alternatives. Of course, there were moments of intense concern during which we doubted whether we would be able to raise the necessary funds and therefore succeed in the project. Our experience shows that various citizens, from different backgrounds, supported us with small, medium and large amounts, highlighting in practice an alternative solidarity financing model.”
Cooperative support from Coopérnico
A key contribution for the success of the funding came from Coopérnico, Portugal’s largest energy cooperative, which covered one eight of the total amount.
Electra Energy, the Greek energy cooperative behind the creation of Hyperion, and Coopérnico are both members of REScoop.eu, so there have been in touch with one another for some time. Following a presentation by Hyperion at REScoop.eu’s Annual General Meeting 2021, Coopérnico reached out to Hyperion and offered to contribute to their crowdfunding effort.
Interestingly, Coopérnico faced similar funding barriers back in 2013 when it was created and its first project was possible thanks to the support of three cooperatives: Beauvent from Belgium, Som Energia from Spain, and Waterland from the Netherlands. Together they created a European consortium in which Coopérnico had a 17.5% stake.
Working towards a new paradigm of socio-economic organisation
Hyperion has now 32 members and they hope to have their first project fully operational and grid-connected by mid-Autumn this year. Chris Vrettos announces that they will celebrate the launch with a visit to the park site, a picnic, and a photoshoot with all members. He also outlines Hyperion’s plans for the future.
“As for the next steps, we’re already eyeing the expansion of Hyperion into its second phase; a park of 500 kwp involving more than 160 members, a significant portion of which should be energy poor households. We’re not going to be limited to electricity production: we’re also looking for ways to get involved in e-car sharing schemes, or to collectively purchase heat pumps to replace oil and gas heating systems. Most importantly, our aim is to prefigure a new paradigm of socio-economic organization that prioritizes social and ecological goals over profit. A key step towards achieving this is strategic networking with other like-minded initiatives, which is why we think our participation in REScoop.eu and our collaboration with Coopérnico are both so pertinent.”
REScoop.eu as driving force behind the cooperation between cooperatives
One of REScoop.eu roles as the European federation of citizen energy cooperatives is to facilitate the cooperation between REScoops around Europe. We enable spaces of exchange, such as our Annual General Meeting or our working groups, and get involved in European projects where we find solutions for the energy transition to energy democracy together with some of our members.
REScoop.eu is also part of the founding team of The Mobility Factory, a European cooperative society that facilitates contact between cooperatives that provide e-car sharing services, and REScoop MECISE, a financial facilitation service to finance community energy projects and develop shared projects with other cooperatives.
Chris highlights the importance of this international cooperation among cooperatives to ensure a just and democratic energy transition:
“As the renewable energy transition accelerates, energy cooperatives must seize this unique window of opportunity and keep organizing themselves in these networks of mutual solidarity. This does not just mean financial support, but also capacity building, collective visioning, advocacy and conflict-resolution. We must present an alternative to the aggressive commodification of renewable energy; this is the only way to ensure that the clean energy transition will be truly just.”
Αφήστε μια απάντηση