Η κοινωνική οικονομία ως παράδειγμα για το παρόν και μέλλον της Ευρώπης
Άρθρο των Diesis Network & Euricse
Για πάνω από μια δεκαετία το οικοσύστημα κοινωνικής οικονομίας Diesis Network και το Euricse δούλευαν, με και για την ευρωπαϊκή κοινωνική οικονομία. Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να ξεκινήσει ένα νέο Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία, αυτό το άρθρο παρουσιάζει μια σύντομη περίληψη της συμβολής μας στον χάρτη πορείας που δημοσιεύθηκε την 1η Μαρτίου 2021.
Η πανδημία Covid υπήρξε μια εξαιρετική βάση εκπαίδευσης για την κατανόηση της σημασίας μιας προσέγγισης που δεν είναι αποκλειστικά προσανατολισμένη προς το κέρδος ούτε βασίζεται αποκλειστικά στην άσκηση δημόσιας εξουσίας. Αφού η πανδημία και η σχετική οικονομική και κοινωνική κρίση αποκάλυψαν όλες τις παγίδες της προσέγγισης της ελεύθερης αγοράς, που κυριάρχησε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η συνταγή για ανάκαμψη δεν μπορεί απλώς να επιστρέψει στη δημόσια διαχείριση της οικονομίας. Για αυτόν τον λόγο, η προσέγγιση της Κοινωνικής Οικονομίας, δηλαδή το “σύμπαν” των οργανώσεων που τοποθετούν στον πυρήνα των δραστηριοτήτων τους όχι τη διανομή κερδών, αλλά κυρίως την κάλυψη των αναγκών των μελών και των κοινοτήτων τους, σήμερα γίνεται ακόμη πιο ελπιδοφόρα και διορατική.
Για να βγούμε από την κρίση πανδημίας, χρειαζόμαστε μια προσέγγιση για το σχεδιασμό υπηρεσιών που εμπλέκουν ενεργά τους χρήστες, ξεκινώντας από μια σχολαστική γνώση των κοινοτήτων στις οποίες απευθύνονται. Για το σκοπό αυτό, η ικανότητα των οργανώσεων κοινωνικής οικονομίας να συμπεριλάβουν μια ποικιλία παραγόντων στο σχεδιασμό των υπηρεσιών κοινωνικού και γενικού ενδιαφέροντος, ενισχύοντας τις δεξιότητες και τους πόρους τους, θα είναι κρίσιμη.
Μία από τις επιπτώσεις της πανδημίας θα είναι πιθανώς η επιτάχυνση της μετάβασης από ένα σύστημα πρόνοιας που επικεντρώνεται κυρίως στον δημόσιο τομέα σε ένα σύστημα που επικεντρώνεται στην κοινωνία στο σύνολό της – τη λεγόμενη κοινωνία κοινωνικής πρόνοιας, στην οποία η παραγωγή υγείας και οι κοινωνικές υπηρεσίες διανέμονται μεταξύ πολλών διαφορετικών παραγόντων, μεταξύ των οποίων κρίσιμο ρόλο διαδραματίζουν οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας. Αυτή η τάση αφορά όχι μόνο την παραγωγή κοινωνικών υπηρεσιών αλλά και πολλούς άλλους τομείς οικονομικής ζωής, στους οποίους είναι σημαντικό να καθιερωθεί ένα σύμφωνο εμπιστοσύνης μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερομένων. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στον γεωργικό τομέα, όπου το ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων απαιτεί την εναρμόνιση των συμφερόντων μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Αυτό ισχύει επίσης για τον τραπεζικό κλάδο, όπου η διάσταση της σχέσης μεταξύ τράπεζας και πελατών είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε πιστώσεις για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Σε αυτό το πλαίσιο, η κοινωνική οικονομία σήμερα ενσωματώνει μια εννοιολογική προσέγγιση που αντιπροσωπεύει τη σύνθεση μεταξύ των αξιών της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής προόδου που αποτελεί τη βάση ίδρυσης των ευρωπαϊκών θεσμών. Τις τελευταίες δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση προώθησε την ανάπτυξη μιας “ανταγωνιστικής οικονομίας της αγοράς” με βάση τις φιλελεύθερες αρχές του ανταγωνισμού και την επιδίωξη του κέρδους. Σήμερα, ιδίως υπό το φως της κατάστασης που δημιούργησε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης της πανδημίας Covid-19, είναι σημαντικό να μετατοπιστεί η ισχυρή δέσμευση προς ένα μοντέλο ανάπτυξης που θέτει την περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα στο κέντρο και βλέπει την κοινωνική οικονομία ως θεμελιώδες συστατικό της . Με την πλούσια ιστορία της σε ενοποιημένες εμπειρίες και επιτυχημένες περιπτώσεις, η κοινωνική οικονομία μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση των υπερβολών που έχει δημιουργήσει το μοντέλο οικονομίας της αγοράς στην Ευρώπη και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου, εις βάρος της προσοχής στην κοινωνική προστασία που υπήρξε διακριτικό χαρακτηριστικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την προέλευσή της.
Διαβάστε το πλήρες position paper εδώ
————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-
The social economy as a paradigm for the present and the future of Europe
Published by Diesis Network & Euricse
For over a decade Diesis Network and Euricse have been working on, with and for the European social economy. As the European Commission prepares to launch a new Action Plan for the Social Economy, this article presents a short summary of our contribution to the Roadmap published on March 1st, 2021.
The Covid pandemic has been an exceptional training ground for grasping the importance of an approach that is not solely oriented towards profit nor based exclusively on the exercise of public authority. After the pandemic and the related economic and social crisis have further exposed all the pitfalls of the free-market approach that has dominated the past three decades, the recipe for recovery cannot be simply a return to public management of the economy. For this reason, the approach of the Social Economy, i.e. the universe of organisations that place at the core of their activities not the distribution of profits but rather meeting the needs of their members and communities, today becomes even more promising and far-sighted.
To get out of the pandemic crisis, we need an approach to designing services that actively involves users, starting from a meticulous knowledge of the communities to which they are addressed. To this end, the ability of social economy organisations to include a variety of actors in the design of social and general interest services, enhancing their skills and resources, will be crucial.
One of the effects of the pandemic will probably be the acceleration of the transition from a welfare system centred primarily on the public sector to a system centred on society as a whole – the so-called welfare society, in which the production of health and social services is distributed among a plurality of different actors, among which a crucial role is played by the organisations of the social economy. This trend concerns not only the production of social services but also many other sectors of economic life, in which it is important to establish a pact of trust between different stakeholders. This applies for example to the agricultural sector, where the issue of food safety requires an alignment of interests between producers and consumers; it is also true for the banking industry, where the relational dimension is crucial in order to facilitate access to credit by the most fragile social categories.
In this context, the social economy today embodies a conceptual approach that represents the synthesis between the values of economic growth and social progress that founded the European institutions. In recent decades, the European Union has promoted the development of a competitive market economy based on the liberal principles of competition and the pursuit of profit. Nowadays, particularly in the light of the situation highlighted by the Covid-19 emergency, it is essential to shift the strong commitment towards a development model that places environmental and social sustainability at the centre and that sees the social economy as a fundamental component of it. With its rich history of consolidated experiences and successful cases, the social economy can help correct the excesses that the market economy model has produced in Europe and in many other parts of the world, to the detriment of the attention to social protection that has been the distinctive feature of the European Union from its origin.
Read the full position paper HERE.
Αφήστε μια απάντηση